تقویم شیعه
یکم ربیع الاول
۱- دفن بدن مطهر پیامبر صلی الله علیه و آله
در نیمه شب اول ربیع الاول بدن مطهر خاتم الانبیاء و المرسلین صلی الله علیه و آله را امیر المومنین علی بن ابی طالب علیه السلام دفن فرمودند. مصیبت و فاجعه رحلت پیامبر صلی الله علیه و آله از یک طرف و بی‌احترامی به آن حضرت و توجه نداشتن مردم به غسل و کفن و دفن حضرت از طرف دیگر، داغ‌هایی بود که بر دل مبارک امیر المومنین علیه السلام سنگینی می کرد. چنانکه با یاد تلخ آن روزها فرموده‌اند: «آیا بدن شریف پیامبر صلی الله علیه و آله را رها می‌کردم و او را دفن ننموده برای خلافت و سلطنت بعد از او نزاع می‌کردم» ؟ (الااحتجاج، جلد ۱، صفحه ۷۴)
شیخ مفید می‌فرماید: «اکثر مردم در دفن پیامبر صلّی اللَّه علیه و آله حاضر نشدند، و نماز بر آن حضرت نخواندند، چه اینکه بین انصار و مهاجرین مشاجره در امر خلافت بود. (ارشاد شیخ مفید، جلد ۱، صفحه ۱۸۹)
اعمش می‌گوید: پیامبرشان از دنیا رفت و مردم هم و غمی نداشتند جز آنکه عده‌ای بگویند: «امیر از ماست» و طایفه دیگری بگویند: «امیر از ماست». (تقریب المعارف، صفحه ۲۵۶)
هنگام رحلت پیامبر صلی الله علیه و آله مغیره خطاب به ابو بکر و عمر گفت: اگر بعدا با مردم کاری دارید آن‌ها را دریابید. لذا ابو بکر و عمر هنگام دفن پیامبر صلی الله علیه و آله حاضر نبودند، بلکه میان دیگران بودند که در سقیفه برای خود امیر انتخاب می کردند، و قبل از آنکه کنار بدن حضرت حاضر شوند، بدن مطهر دفن شد. (المنصف، جلد ۱۴،صفحه ۵۶۸؛ جامع الاحادیث، جلد ۱۳، صفحه ۲۶۷)
عبد الله بن حسن می‌گوید: به خدا قسم ابو بکر و عمر بر پیامبر صلی الله علیه و آله نماز نخواندند، و سه روز بدن مبارک آن حضرت دفن نشد، ولی با این همه اهل سقیفه مشغول کار خود بودند. (تقریب المعارف، صفحه ۲۵۱)
حضرت باقر علیه السلام می‌فرمایند: مردم روز دوشنبه و شب سه شنبه را بر بدن آن حضرت نماز می‌خواندند، و عموم مردم حتی خواص و نزدیکان حضرت بر بدن مبارک نماز خواندند، اما هیچ یک از اهل سقیفه بر غسل و کفن و دفن حضرت حاضر نشدند. امیر المومنین علیه السلام بریده اسلمی را برای خبر دادن نزد آنان فرستاد، ولی اعتنایی نکردند و بعد از دفن آن حضرت بیعت آنان هم تمام شد. (مناقب ابن شهر آشوب، جلد ۱، صفحه ۲۹۷)
عایشه در این باره اقراری دارد که جالب توجه است. او گفته است: «به خدا قسم ما از دفن پیامبر صلی الله علیه و آله با خبر نشدیم تا اینکه صدای بیل و کلنگ را در شب چهارشنبه از حجره آن حضرت شنیدیم»، یعنی بعد از دفن متوجه شدیم. (تاریخ الاسلام (تالیف ذهبی)، جلد ۱، صفحه ۵۸۲؛ السیرة النبویة (تالیف ابن کثیر)، جلد ۴، صفحه ۵۳۸؛ مسند احمد بن حنبل، جلد ۶، صفحه ۲۷۴)
باید از اینان که بر سر غصب خلافت همه چیز را فراموش کرده بودند پرسید: آیا سقیفه در حضور پیامبر صلی الله علیه و آله و به سفارش حضرت بود یا غدیر ؟
آیا برای تشکیل شورای سقیفه دستوری از طرف خداوند آمده بود یا در باره غدیر ؟
آیا در سقیفه از اکثر بلاد مسلمین حضور داشتند یا در غدیر ؟
آیا در سقیفه همه‌ی مردم حاضر بودند یا در غدیر که حتی زن‌ها هم بیعت کردند ؟
۲- لیلة المبیت
شب اول این ماه پیامبر صلی الله علیه و آله از شر کفار از مکه به مدینه هجرت کردند. در آن شب آقا و مولایمان امیر المومنین علیه السلام جان نثاری فرموده به جای رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله در بستر ایشان خوابیدند. چه اینکه کفار قریش قصد کشتن حضرتش را داشتند. به این مناسبت آیه: «و من الناس من یشتری نفسه ابتغاء مرضات اللَّه. . . »: «از مردم کسی هست که جان خویش را در راه رضایت خداوند می‌فروشد و خدا بر بندگان مهربان است» در شأن حضرت امیر المومنین علی بن ابی طالب علیه السلام نازل شد.
در شبی که امیر المومنین علیه السلام به جای پیامبر صلی الله علیه و آله خوابید به جبرئیل و میکائیل خطاب رسید که من بین شما دو نفر برادری قرار دادم و عمر یکی از شما را بیش از دیگری قرار دادم. کدامیک از شما ایثار می‌کند که عمر طولانی از آن دیگری باشد؟ هر دو عمر طولانی را اختیار کردند. خطاب آمد: «به زمین نگاه کنید و ببینید که چگونه علی علیه السلام حیات خود را به برادرش پیامبر صلی الله علیه و آله ایثار نموده و به جای او خوابیده و جان خود را فدای او نموده است. به زمین بروید و او را از دشمنان حفظ کنید». آنان آمدند و جبرئیل بالای سر امیر المومنین علیه السلام و میکائیل سمت پاهای آن حضرت نشست و ندا کرد: «بخ بخ من مثلک یابن ابی طالب، خداوند در جمع ملائکه به تو مباهات فرمود». اینجا بود که آیه شریفه «و من الناس من یشری نفسه ابتغاء مرضات اللَّه» نازل شد.
۳- هجرت پیامبر صلی الله علیه و آله
پیامبر صلی الله علیه و آله ۱۳ سال پس از بعثت به مدینه طیبه هجرت فرمود.
۴- هجوم به خانه وحی
در این روز اولین هجوم به خانه امیر المؤمنین علیه السلام صورت گرفت. هنگامی که امیر المومنین علیه السلام متوجه غسل و کفن و دفن پیامبر صلی الله علیه و آله شد و غاصبین خلافت در سقیفه بودند، در شب چهارشنبه که اول ربیع الاول بود بدن مبارک آن حضرت را دفن فرمود و طبق وصیت پیامبر صلی الله علیه و آله متوجه جمع آوری قرآن شد. آن حضرت فرموده بودند: «علی جان، تا سه روز از خانه خارج مشو و قرآن را جمع آوری کن. ..». در این ایام، سه بار به منزل آن حضرت هجوم آوردند: بار اول در روز اول ربیع بود که برای بیعت آمدند و آن حضرت فرمود که قسم یاد کرده‌ام که تا جمع قرآن تمام نشود از خانه بیرون نیایم و آنان بازگشتند. پس از آن امیر المومنین شب‌ها صدیقه طاهره و حسنین علیهم السلام را بر در منازل اصحاب می‌بردند و طلب یاری می‌نمودند.
بار دوم هفت روز بعد از دفن پیامبر صلی الله علیه و آله بود که زبیر و عده‌ای دیگر در منزل امیر المومنین علیه السلام جمع شده بودند. آن روز زبیر شمشیر کشید تا عمر را بکشد.
بار سوم به منزل حضرت هجوم آوردند، و پس از آتش زدن در منزل و ضرب و جرح صدیقه طاهره سلام الله علیها و کشتن حضرت محسن علیه السلام، امیر المومنین علیه السلام را با دست بسته بیرون بردند.
۵- مسمومیت امام عسکری علیه السلام
امام حسن عسکری علیه السلام در اثر زهر مسموم شد و بیماری حضرت آغاز گردید. بنابرقولی شهادت امام حسن عسکری علیه السلام در سال ۲۶۰ هجری قمری در چنین روزی بوده است و به قولی دیگر در چهارم ربیع الاول، و به قولی دیگر در هشتم ربیع الاول بوده است.
تقویم شیعه، نوشته استاد حجت الاسلام عبد الحسین بندانی، صفحه ۹۰-۹۵
