حدیث لولاک

حدیث لولاک

 علامه میرجهانی رحمه الله می‌نویسد:

في كتاب كشف اللئالي لصالح بن عبد الوهاب بن العرندس، إنه روي عن الشيخ ابراهيم بن الحسن الذراق، عن الشيخ علي بن هلال الجزائري، عن الشيخ احمد بن فهد الحلي، عن الشيخ زين الدين علي بن الحسن الخازن الحائري، عن الشيخ أبي عبد الله محمد بن مكي الشهيد بطرقه المتصلة الي أبي جعفر محمد بن علي بن موسي بن بابويه القمي بطريقه الي جابر بن يزيد الجعفي، عن جابر بن عبد الله الانصاري عن رسول الله صلي الله عليه وآله عن الله تبارك وتعالي انه قال :يا احمد لولاك لما خلقت الافلاك، ولولا علي لما خلقتك ، ولولا فاطمة لما خلقتكما.

صالح بن عبد الوهاب بن العرندس در کتاب کشف اللئالی روایت کرده است که جابر بن عبد الله انصاری رضوان الله علیه از رسول خدا صلی الله علیه و آله نقل کرده است که فرمودند: خدای تبارک و تعالی فرمود: «ای احمد، اگر تو نبودی افلاک را نمی‌آفریدم و اگر علی نبود تو را نمی‌آفریدم و اگر فاطمه نبود هیچ یک از شما را نمی‌آفریدم».

جنة العاصمة، تالیف علامه میرجهانی، صفحه ۳۰۲، چاپ موسسه فرهنگی هنری شمس الضحی

مقصر (مقصره) کیست؟

مقصر (مقصره) کیست؟

سید شریف محمد بن علی علوی قدس الله روحه الشریف روایت کرده است:

قلت : يابن رسول الله صلى الله عليه وآله ومن المقصر؟ قال : الذين قصروا في معرفة الائمة وعن معرفة ما فرض الله عليهم من أمره وروحه ، قلت : يا سيدي وما معرفة روحه؟ قال عليه السلام : أن يعرف كل من خصه الله تعالى بالروح فقد فوض إليه أمره يخلق باذنه ويحيي باذنه ويعلم الغير ما في الضمائر ويعلم ما كان وما يكون إلى يوم القيامة ، وذلك أن هذا الروح من أمر الله تعالى ، فمن خصه الله تعالى بهذا الروح فهذا كامل غير ناقص يفعل ما يشاء باذن الله ، يسير من المشرق إلى المغرب في لحظة واحدة ، يعرج به إلى السمآء وينزل به إلى الارض ويفعل ما شاء وأراد.

جابر بن یزید جعفی گفت: به امام سجاد علیه السلام عرض کردم که: ای فرزند رسول خدا صلی الله علیه و آله، مقصر کیست؟ آن حضرت در پاسخ فرمودند: کسانی که در معرفت امام و معرفت آنچه خدا بر آن‌ها از امر و روح خود واجب گردانده، کوتاهی می‌کنند. عرض کردم: معرفت روح خدا چیست؟ آن حضرت فرمودند: اینکه بدانند خداوند به هر کسی که این روح را بخشیده، امر خود را نیز به او تفویض کرده است، و به اذن خدا خلق می‌کند و زنده می‌کند و به دیگران علم نهان را می‌آموزد و خبر می‌دهد از گذشته و آینده و از هر آنچه تا روز قیامت رخ خواهد داد اطلاع دارد. چون آن روح از امر الله است، هر کسی که خداوند او را به این روح مخصوص کند، کامل است و نقصانی ندارد؛ هر چه بخواهد به اذن خدا انجام می‌دهد. در یک لحظه از مشرق به مغرب می‌رود؛ به آسمان رفته و به زمین فرود می‌آید.

المناقب (کتاب عتیق فی فضائل اهل البیت علیهم السلام)، تالیف سید شریف محمد بن علی علوی، صفحه ۱۲۷-۱۲۸، چاپ منشورات دلیل ما، تحت اشراف مکتبة العلامة المجلسی

بحار الانوار، تالیف علامه مجلسی، ج‏لد ۲۶، صفحه ۱۴-۱۵، چاپ دار احیاء التراث العربی

حدیث شریف حقیقت

حدیث شریف حقیقت

مرحوم علامه حلی روایت کرده است:

«و فی کلام أمیرالمؤمنین علیه السلام فی حدیث کمیل‏ حیث سأله عن الحقیقة، فقال: ما لَک و الحقیقة؟ فقال: أَوَ لستُ صاحبَ سرّک. قال علیه السلام: بلى و لکن یرشّح‏ علیک ما یطفح منّی. فقال کمیل: أو مثلک یخیب سائلًا. فقال أمیر المؤمنین علیه السلام: الحقیقة کشف سبحات الجلال من غیر إشارة. فقال: زدنی فیه بیاناً. فقال علیه السلام: محو الموهوم مع صحو المعلوم. فقال: زدنی بیاناً. فقال علیه السلام: هتک الستر لغلبة السرّ. فقال: زدنی بیاناً. فقال علیه السلام: جذب الأحدیة لصفة التوحید. فقال: زدنى بیاناً. فقال علیه السلام: نور یشرق من صبح الأزل، فیلوح على هیاکل التوحید آثاره. فقال: زدنی بیاناً. فقال علیه السلام: أطف السراج، فقد طلع الصبح».

کمیل به حضرت امیر المومنین علیه السلام عرض کرد: یا امیر المومنین، حقیقت چیست؟ آن حضرت فرمودند: تو و دریافت این حقیقت؟ کمیل عرض کرد: آیا من صاحب سر شما نیستم؟ آن حضرت فرمودند: آرى صاحب‏ سر من‏ هستى، اما آنچه از دیگ سینه من به جوش می‌آید و سرریز می‌کند، بر تو می‌ریزد و از آن بهره می‌بری. کمیل عرض کرد: آیا شخصی [کریم و مهربان] مثل تو، سائل را نومید و محروم می‌گرداند؟ آن حضرت فرمودند: حقیقت، پرده‌برداشتن از انوار جلال سبحان الهی بدون اشاره شدن به اوست. کمیل گفت: روشن‏‌تر از این بیان فرمایید. آن حضرت فرمودند: زایل کردن موهوم (ساخته‌های ذهن) است با آشکار شدن معلوم (دانسته‌ها). پس کمیل عرض کرد: توضیحى بر آن بیفزایید. امیر المومنین علیه السلام فرمودند: پاره کردن حجاب مستور است با غلبه اسرار. کمیل عرض کرد: توضیحى زیاده از آن کنید. مولا علی علیه السلام فرمودند: کشش ذات احدیت است برای صفت توحيد. آنگاه کمیل التماس کرد: روشن‌تر از این بیان فرمایید. آن حضرت فرمودند: نوری است که از صبح ازل اشراق و تلالو نموده و آنگاه آثارش بر هیاکل (مظاهر) توحید درخشش نماید. کمیل گفت: باز هم بیشتر توضیح فرمایید. آنگاه حضرت امیر المومنین علیه السلام فرمود: «چراغ را خاموش کن که صبح طلوع نمود»!

میراث حدیث شیعه، به کوشش مهدی مهریزی و علی صدرایی خویی، جلد ۳، شرح حدیث حقیقت، تالیف علامه حلی، صفحه ۱۸۸-۱۸۸، چاپ دار الحدیث

الکشکول، تالیف شیخ بهایی، جلد ۳، صفحه ۹۳-۹۴، چاپ موسسه الاعلمی للمطبوعات

روضة المتقین فی شرح من لا یحضره الفقیه، تالیف علامه محمد تقی مجلسی، جلد ۲، صفحه ۸۱، چاپ موسسه فرهنگی اسلامی کوشانپور

الکلمات المکنونة، تالیف فیض کاشانی، صفحه ۵۹-۶۰، چاپ انتشارات مدرسه عالی مطهری (سپهسالار)

نور البراهین، تالیف سید نعمت الله جزایری، جلد ۱، صفحه ۲۲۱-۲۲۲، چاپ موسسه النشر الاسلامی

روضات الجنات فی احوال العلماء و السادات، تالیف محمد باقر موسوی خوانساری، جلد ۶، صفحه ۶۲، چاپ انتشارات اسماعیلیان (به نقل از رجال نیشابوری)

مجالس المومنین، تالیف قاضی نور الله شوشتری، جلد ۲، صفحه ۱۱، چاپ کتابفروشی اسلامیه

جامع الاسرار و منبع الانوار، تالیف سید حیدر آملی، صفحه ۱۷۰، چاپ مركز انتشارات علمى و فرهنگى

منهج الصادقین فی الزام المخالفین، تالیف ملا فتح الله کاشانی، جلد ۲، صفحه ۱۸۹، چاپ انتشارات علمیه اسلامیه

احمق، تنها بیماریست که حضرت عیسی علیه السلام نتوانست درمان کند

مرحوم شیخ مفید روایت کرده است:

قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ الْمُتَوَكِّلِ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي نَصْرٍ الْبَزَنْطِيِّ عَنْ عَبْدِ الْكَرِيمِ بْنِ عَمْرٍو عَنْ أَبِي الرَّبِيعِ الشَّامِيِّ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ عليه السلام مَنْ أُعْجِبَ بِنَفْسِهِ هَلَكَ وَ مَنْ أُعْجِبَ بِرَأْيِهِ هَلَكَ وَ إِنَّ عِيسَى ابْنَ مَرْيَمَ عليهما السلام قَالَ دَاوَيْتُ الْمَرْضَى فَشَفَيْتُهُمْ بِإِذْنِ اللَّهِ وَ أَبْرَأْتُ الْأَكْمَهَ وَ الْأَبْرَصَ بِإِذْنِ اللَّهِ وَ عَالَجْتُ الْمَوْتَى فَأَحْيَيْتُهُمْ بِإِذْنِ اللَّهِ وَ عَالَجْتُ الْأَحْمَقَ فَلَمْ أَقْدِرْ عَلَى إِصْلَاحِهِ فَقِيلَ يَا رُوحَ اللَّهِ وَ مَا الْأَحْمَقُ قَالَ الْمُعْجَبُ بِرَأْيِهِ وَ نَفْسِهِ الَّذِي يَرَى الْفَضْلَ كُلَّهُ لَهُ لَا عَلَيْهِ وَ يُوجِبُ الْحَقَّ كُلَّهُ لِنَفْسِهِ وَ لَا يُوجِبُ عَلَيْهَا حَقّاً فَذَاكَ الْأَحْمَقُ الَّذِي لَا حِيلَةَ فِي مُدَاوَاتِهِ‌.

امام صادق صلوات الله علیه فرمودند: هر كه خودپسند باشد، هلاک می‌شود و هر كه خودراى باشد نیز هلاکتش حتمی است. همانا حضرت عیسی بن مریم علیهما السلام فرمودند: «من به اذن خدا بیماران را شفا می‌دهم و در همین راستا به آسانی کور را بینا و جذامی را درمان کرده و مردگان را زنده نمودم، اما از معالجه احمق و اصلاح او عاجز ماندم! پرسیدند: ای روح الله، احمق کیست؟! فرمودند: کسی که خودرای و خودپسند است و همیشه حق را از آن خود می‌داند، نه بر علیه او؛ در حالی که حقیقت این است که او هیچ فضل و حقی ندارد، این‌چنین شخصی احمق است که هیچ راهی برای مداوای او نیست».

الاختصاص، تالیف شیخ مفید، صفحه ۲۲۱، چاپ موسسه النشر الاسلامی

ارزش علم در کلام امام صادق علیه السلام

در کتاب شریف مصباح الشریعة آمده است که حضرت امام صادق علیه السلام فرمودند:

«الْعِلْمُ أَصْلُ كُلِّ حَالٍ سَنِيٍّ وَ مُنْتَهَى كُلِّ مَنْزِلَةٍ رَفِيعَةٍ وَ لِذَلِكَ قَالَ النَّبِيُّ ص طَلَبُ الْعِلْمِ فَرِيضَةٌ عَلَى كُلِّ مُسْلِمٍ وَ مُسْلِمَةٍ أَيْ عِلْمِ التَّقْوَى وَ الْيَقِينِ وَ قَالَ عَلِيٌّ ع اطْلُبُوا الْعِلْمَ وَ لَوْ بِالصِّينِ».

«علم، اصل هر صفت نیکوست و منتهای هر جایگاه رفیع است: از این روی است که حضرت پیامبر صلی الله علیه و آله فرمودند: کسب علم بر هر فرد مسلمان چه مرد چه زن فریضه (واجب) است. و نیز فرمودند: دانش را بجویید اگرچه در چین باشد.»

مصباح الشریعة، تالیف امام صادق علیه السلام، ترجمه فارسی از عباس عزیزی، صفحه ۱۷۹، چاپ انتشارات صلاة