توصیف اعمال خلاف غاصبین خلافت و پیروانشان پس از شهادت رسول خدا صلی الله علیه و آله توسط امیر المومنین علیه السلام
مرحوم سید رضی روایت کرده است که امیر المومنین علیه السلام فرمودند:
حَتَّى إِذَا قَبَضَ اللَّه رَسُولَه صلى الله عليه وآله رَجَعَ قَوْمٌ عَلَى الأَعْقَابِ ـ وغَالَتْهُمُ السُّبُلُ واتَّكَلُوا عَلَى الْوَلَائِجِ ووَصَلُوا غَيْرَ الرَّحِمِ ـ وهَجَرُوا السَّبَبَ الَّذِي أُمِرُوا بِمَوَدَّتِه ـ ونَقَلُوا الْبِنَاءَ عَنْ رَصِّ أَسَاسِه فَبَنَوْه فِي غَيْرِ مَوْضِعِه ـ مَعَادِنُ كُلِّ خَطِيئَةٍ وأَبْوَابُ كُلِّ ضَارِبٍ فِي غَمْرَةٍ قَدْ مَارُوا فِي الْحَيْرَةِ وذَهَلُوا فِي السَّكْرَةِ ـ عَلَى سُنَّةٍ مِنْ آلِ فِرْعَوْنَ ـ مِنْ مُنْقَطِعٍ إِلَى الدُّنْيَا رَاكِنٍ ـ أَوْ مُفَارِقٍ لِلدِّينِ مُبَايِنٍ.
چون خداوند پیامبرش صلی الله علیه و آله را از دنیا برد گروهی به جاهلیت بازگشتند، راه‌های باطل آنان را هلاک کرد، بر آراء نادرست تکیه کردند، و به بیگانگان پیوستند، و از وسیلهای که مامور به مودت آن [اهل بیت علیهم السلام] بودند جدا شدند، ساختمان (دین و حکومت) را از بنیادش انتقال دادند، و آن را در غیر جای خودش بنا کردند. آنان معادن هر خطایى هستند، و درهاى گام نهادگان در وادی گمراهیند. غوطه‌ور در دریای حیرت، و افتاده در مستی و جهالتاند و به روش فرعونیان عمل کردند، گروهی از آخرت دل بریده و به دنیا دلبستهاند، و عدهای پیوند خود را با دین بریده و از آن جدا گشتهاند.
نهج البلاغة، تالیف سید رضی، صفحه ۲٠٩، خطبه ۱۵٠، چاپ دار الکتاب اللبنانی
نکات مهمی که از این خطبه شریفه قابل استفاده می‌باشد:
۱- بسیاری از صحابه پس از شهادت رسول خدا صلی الله علیه و آله به راه‌های باطل مانند زمان جاهلیت بازگشتند. (ابطال عدالت صحابه، اعتقاد اهل سنت عمری مبنی بر این که صحابه تا همیشه عادل و بهشتی هستند)
۲- جدایی صحابه و مردم جامعه اسلامی پس از شهادت رسول خدا صلی الله علیه و آله از اهل بیت آن‌حضرت (جدایی مردم از دامان اهل بیت علیهم السلام)
۳- طبق این خطبه شریفه، حضرت امیر المومنین علیه السلام خلافت را حق اهل بیت علیهم السلام می‌دانستند که به جدایی خلافت جامعه اسلامی از خاندان وحی علیهم السلام اشاره می‌کنند. (غصب خلافت توسط صحابه)
۴- حضرت امیر المومنین علیه السلام خلفای قبل از خود (که بصورت غصبی در مسند خلافت بودند) را با صفت‌هایی همچون «معادن خطا»، «کسانی که بر سنت فرعونیان هستند»، «درب‌های ضلالت و گمراهی»، «غوطه‌ور در دریای مستی و جهالت» توصیف می‌نمایند.
این چهار نکته مهم فوق که از خطبه شریفه حضرت امیر المومنین (علیه السلام) قابل استفاده می‌باشد تماما عین عقاید شیعه اثنا عشریه بوده، و بسیار واضح است که عقاید شیعیان از کلمات گهربار حضرت امیر المومنین علیه السلام گرفته شده است، و بر هر آزاده‌ای که خود را پیرو حضرت امیر المومنین علیه السلام می‌داند لازم است تا عقاید فوق را قبول و تایید نماید.
