تقویم شیعه: پنجم ذی الحجه

تقویم شیعه

پنجم ذی الحجه

جنگ سویق

در این ماه در سال دوم هجری قمری غزوه سویق به وقوع پیوست. ابو ‌سفیان بعد از واقعه بدر نذر کرد که با زنی نزدیکی نکند و روغن به خود نمالد تا انتقام خویش را از پیامبر صلی الله علیه و آله بگیرد. به این منظور همراه دویست نفر به عریض از نواحی مدینه رفتند و دو خانه و چندین نخل را آتش زدند و دو نفر از بزرگان انصار را در آنجا کشتند تا او به نذر خود عمل کرده باشد. چون خبر به پیامبر صلی الله علیه و آله رسید ابو لبابه را در مدینه گذاشته همراه با دویست نفر از مهاجرین و انصار و در رأس آن‌ها امیر المومنین علیه السلام به سوی عریض حرکت کردند ابوسفیان چون با خبر شد که پیامبر صلی الله علیه و آله با عجله به آنجا می‌آید، به لشکر خود دستور داد تا انبان‌های سویق را که برای آذوقه با خود آورده بودند ریخته و سبکبار فرار کنند. مسلمانان وقتی رسیدند آنان گریخته بودند. لذا انبان‌های سویق را برداشته مراجعت نمودند. به همین دلیل این غزوه را ذات السویق گویند.

تقویم شیعه، نوشته استاد حجت الاسلام عبد الحسین بندانی، صفحه ۳۴۶

بیست حدیث کوتاه و جملات قصار از امیر المومنین علیه السلام در کتاب غرر الحکم تالیف مرحوم عبد الواحد آمدی (۱۶)

بیست حدیث کوتاه و جملات قصار از امیر المومنین علیه السلام در کتاب غرر الحکم تالیف مرحوم عبد الواحد آمدی (۱۶)

(٣٠١) العَدْلُ حَيٰاةٌ

عدالت، زندگی است.

(٣٠٢) الجَوْرُ مِمْحٰاةٌ

ستم، نابود کننده است.

(٣٠٣) العَدْلُ فَضِيلَةُ الْإِنْسٰانِ

عدالت، ارزش انسانیت است.

(٣٠٤) الصِّدْقُ أَمٰانَةُ اللِّسٰان

درستی، امانت زبان است.

(٣٠٥) الجَزَعُ مِنْ أَعْوٰانِ الزَّمٰانِ

بیتابی از یاران ( گرفتاری‌های) زمان است.

(٣٠٦) الأَحْتِكٰارُ رٰاعِيَةُ الحِرْمٰان

احتکار، سبب محرومیت است.

(٣٠٧) الصَّبْرُ رَأْسُ الإِْيمٰانِ

شکیبایی، بلندای ایمان است.

(٣٠٨) السَّخٰآءُ زَيْنُ الْإِنْسٰانِ

بخشش، زینت آدمی است.

(٣٠٩) العَفْوُ أِحْسَنُ الإِحْسٰانِ

گذشت، برترین خوبی‌ها است.

(٣١٠) الفَقْرُ زِينَةُ الإِمٰانِ

فقر (از حرام) زینت ايمان است.

(٣١١) القَلْبُ خٰازِنُ اللَّسٰانِ

دل، گنج زبان است.

(٣١٢) اللِّسٰانُ تَرْجُمٰانِ الجَنٰانِ

زبان، ترجمان راز دل است.

(٣١٣) الْإِنْصٰافُ عِنْوٰانُ النُّبلِ

دادگری، نشانه زیرکی است.

(٣١٤) الصِّدْقُ أَخُو العَدْلِ

راستی، برادر عدالت است.

(٣١٥) الهَويٰ عَدُوُّ العَقْل

هواهای نفسانی، دشمن عقل است.

(٣١٦) اللَّهْوُ ثِمٰارِ الجَهْلِ

بلهوسی، نتیجه‌ی نادانی است.

(٣١٧) الجَوْرُ مُضٰادُّ العَدْلِ

بیدادگری، ضد دادگستری است.

(٣١٨) الوَقٰارُ حِلْيَةُ العَقْلِ

وقار، زیور خرد است.

(٣١٩) الوَفٰاءُ تَؤامُ الصِّدْقِ

وفا، همتای راستگویی است.

(٣٢٠) عَقْلُ رَّسُولُ الحَّقِ

خرد، پيامبر حق است.

بیست حدیث کوتاه و جملات قصار از امیر المومنین علیه السلام در کتاب غرر الحکم تالیف مرحوم عبد الواحد آمدی (۱۶)

(٣٠١) العَدْلُ حَيٰاةٌ

عدالت زندگی است.

(٣٠٢) الجَوْرُ مِمْحٰاةٌ

ستم نابود کننده است.

(٣٠٣) العَدْلُ فَضِيلَةُ الْإِنْسٰانِ

عدالت، ارزش انسانیت است.

(٣٠٤) الصِّدْقُ أَمٰانَةُ اللِّسٰان

درستی، امانت زبان است.

(٣٠٥) الجَزَعُ مِنْ أَعْوٰانِ الزَّمٰانِ

بیتابی از یاران ( گرفتاری‌های) زمان است.

(٣٠٦) الأَحْتِكٰارُ رٰاعِيَةُ الحِرْمٰان

احتکار، سبب محرومیت است.

(٣٠٧) الصَّبْرُ رَأْسُ الإِْيمٰانِ

شکیبایی، بلندای ایمان است.

(٣٠٨) السَّخٰآءُ زَيْنُ الْإِنْسٰانِ

بخشش، زینت آدمی است.

(٣٠٩) العَفْوُ أِحْسَنُ الإِحْسٰانِ

گذشت، برترین خوبی‌ها است.

(٣١٠) الفَقْرُ زِينَةُ الإِمٰانِ

فقر (از حرام) زینت ايمان است.

(٣١١) القَلْبُ خٰازِنُ اللَّسٰانِ

دل، گنج زبان است.

(٣١٢) اللِّسٰانُ تَرْجُمٰانِ الجَنٰانِ

زبان ترجمان راز دل است.

(٣١٣) الْإِنْصٰافُ عِنْوٰانُ النُّبلِ

دادگری، نشانه زیرکی است.

(٣١٤) الصِّدْقُ أَخُو العَدْلِ

راستی، برادر عدالت است.

(٣١٥) الهَويٰ عَدُوُّ العَقْل

آرزو، دشمن عقل است.

(٣١٦) اللَّهْوُ ثِمٰارِ الجَهْلِ

بلهوسی نتیجه‌ی نادانی است.

(٣١٧) الجَوْرُ مُضٰادُّ العَدْلِ

بیدادگری، ضد دادگستری است.

(٣١٨) الوَقٰارُ حِلْيَةُ العَقْلِ

وقار، زیور خرد است.

(٣١٩) الوَفٰاءُ تَؤامُ الصِّدْقِ

وفا، همتای راستگویی است.

(٣٢٠) عَقْلُ رَّسُولُ الحَّقِ

خرد، پيامبر حق است.

تقویم شیعه: ۱ ذی الحجه

تقویم شیعه

۱ ذی الحجه

۱- عزل ابو بکر از تبلیغ سوره برائت

در این روز در سال نهم هجرت، ابو بکر از تبلیغ سوره برائت عزل شد. سپس پیامبر صلی الله علیه و آله امیر المومنین علیه السلام را روانه فرمود که آیات برائت را از ابو بکر بگیرد و خود بر اهل مکه قرائت فرماید. آغاز ماجرا این بود که در سال ۹ هجری قمری پیامبر صلی الله علیه و آله ابو بکر را به مکه فرستاد تا آیات اوایل سوره برائت را بر کفار بخواند. پس از رفتن او جبرئیل نازل شد: یا رسول الله، ادای این امر باید به دست شما یا به دست مردی که از شما یا به دست مردی که از شماست انجام شود. به روایت دیگر: باید علی علیه السلام از جانب تو تبلیغ کند. پیامبر صلی الله علیه و آله امیر المومنین علیه السلام را که به منزله جانش بود معین کردند و به او فرمودند: شتاب کن و آیات را از ابو بکر بگیر و در موسم حج بر مردمان قرائت کن.

فرستادن امیر المومنین علیه السلام و بازگشت ابو بکر

آن حضرت ناقه غضباء را به امیر المومنین علیه السلام داد و آن حضرت همراه جابر بن عبد الله حرکت فرمود، و در روز دوم به ابی بکر رسید و آیات برائت را از وی گرفت و اختیار آمدن یا برگشتن را به خود او واگذار کرد. ابو بکر به مدینه بازگشت و به پیامبر صلی الله علیه و آله عرض کرد: مرا برای کاری لایق دانستی که دیگران مشتاق آن بودند، ولی مقداری که رفتم مرا معزول نمودی؟ حضرت فرمود: من تو را معزول نساختم بلکه خدا تو را معزول ساخت.

تبلیغ سوره برائت توسط امیر المومنین علیه السلام

امیر المومنین علیه السلام آیات را در سه روز ایام تشریق در منی که مجمع کفار و مشرکین بود و از بغض و عداوت علی علیه السلام آکنده بودند، هر صبح و شام همراه با فرمایشات پیامبر صلی الله علیه و آله بر مردم قرائت می‌نمود و سپس به مدینه مراجعت فرمود. از هنگامی که علی علیه السلام به مکه رفته بود، از فراق او آثار حزن بر صورت مبارک پیامبر صلی الله علیه و آله ظاهر گشته بود. صحابه با خود می‌گفتند: شاید خبر فوت آن حضرت از آسمان رسیده، یا از ما دلتنگ شده باشد. ابی ذر رحمه الله نزد پیامبر صلی الله علیه و آله دارای مقام و منزلتی بود و لذا او را نزد آن حضرت فرستادند. ابی ذر کلمات اصحاب را عرضه داشت، و آن حضرت فرمود: حزن و اندوه من برای مفارقت علی است.

بازگشت امیر المؤمنین علیه السلام از تبلیغ برائت

ابی ذر برای اطلاع از حالی علی علیه السلام از مدینه به استقبال آن حضرت حرکت کرد، و در اثنای راه به امیر المومنین علیه السلام رسید و با آن حضرت دیدن کرد و عرض کرد: پدر و مادرم فدای شما باد، آهسته تشریف بیاورید تا من پیشتر بروم و بشارت آمدن شما را به پیامبر صلی الله علیه و آله بدهم. ابی ذر به سرعت خود را به پیامبر صلی الله علیه و آله رسانید و آمدن علی علیه السلام را به پیامبر صلی الله علیه و آله بشارت داد. آن حضرت با اصحاب به استقبال علی علیه السلام آمدند و چون به آن جناب رسیدند، پیاده شده آن حضرت را در آغوش گرفتند و صورت مبارک خود را بر شانه علی علیه السلام گذاشتند و از شوق دیدار گریستند و امیر المومنین علیه السلام نیز گریستند. پس پیامبر صلی الله علیه و آله به علی علیه السلام فرمود: پدر و مادرم به قربانت، در مکه چه کردی؟ امیر المومنین علیه السلام از آنچه انجام شده بود به آن حضرت خبر داد.

۲- آغاز نامه‌ها برای جنگ صفین

چون دو روز از ورود امیر المومنین علیه السلام به صفین گذشت، در اول ذی حجه حضرت برای معاویه نامه نوشتند و او را موعظه فرمودند، ولی آخر الامر قرار بر آن شد که روز اول صفر بعد از ماه حرام جنگ شروع شود و روز اول صفر جنگ شروع شد. به نقلی ورود آن حضرت در ۲۲ محرم بوده است.

تقویم شیعه، نوشته استاد حجت الاسلام عبد الحسین بندانی، صفحه ۳۴۳-۳۴۵

تقویم شیعه: تتمه ذی القعده

تقویم شیعه

تتمه ذی القعده

صلح حدیبیه

در سال ششم هجرت در ماه ذی القعده پیامبر صلی الله علیه و آله برای اعمال عمره قصد مکه فرمودند. تعداد مسلمانان همراه با آن حضرت ۱۲۲۰ یا ۴۰۰ نفر بودند، و برای قربانی ۷۰ شتر به همراه خود بردند. آنان از مسجد شجره احرام بستند، و در یک منزلی مکه در محلی به نام حدیبیه بر سر چاهی توقف نمودند. آب چاه به اندک زمانی تمام شد و چون به آن حضرت خبر دادند، به معجزه نبوت آب چاه آن قدر زیاد شد که مثل چشمه می‌جوشید. کفار از حرکت باخبر گشته مانع ورود حضرت به مکه شدند. آن حضرت بیعتی دیگر به نام بیعة رضوان از اصحاب گرفتند. قرار شد آن حضرت سال بعد حج و عمره را قضا کنند و قرار دادی بین مسلمین و کفار منعقد شد، که طبق شروطی تا ده سال جنگ بین آنان نباشد. گروهی از صحابه از این صلح دلتنگ شدند، و عمر بن خطاب گفت: در نبوت محمد شک نکردم مانند روز حدیبه، به پیامبر صلی الله علیه و آله می‌گفت: ما چگونه به این خواری گردن نهیم و به این مصالحه رضایت دهیم. حضرت فرمودند: من پیامبر خدایم و کاری جز! حکم خداوند نمی کنم. عمر گفت: تو به ما گفتی به زیارت کعبه می‌رویم و عمره انجام می‌دهیم، پس چه شد؟ پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود: آیا گفتم امسال این کار انجام می‌شود؟ عمر گفت: نه! فرمود: پس چرا مجادله می‌کنی؟ در بازگشت از حدیبیه سوره فتح بر آن حضرت نازل شد.

تقویم شیعه، نوشته استاد حجت الاسلام عبد الحسین بندانی، صفحه ۳۳۶-۳۳۷

تقویم شیعه: آخر ذی القعده

تقویم شیعه

آخر ذی القعده

شهادت امام جواد علیه السلام

در این روز در سال ۲۲۰ هجری قمری امام جواد علیه السلام به زهر معتصم لعنت الله علیه به شهادت رسیدند، و هنگام شهادت از سن مبارکشان ۲۵ سال و سه ماه و ۱۲ روز گذشته بود. در شهادت آن حضرت ۵ ذی القعده، ۵ ذی الحجه سال ۲۱۹ هجری قمری، ۶ ذی الحجه ۲۵ ذی الحجه هم گفته شده است. بعد از شهادت حضرت رضا علیه السلام، مأمون لعنت الله علیه جواد الائمه علیه السلام، مأمون جواد الائمه علیه السلام را به بغداد طلبید و دخترش ام الفضل لعنت الله علیها را به آن حضرت تزویج نمود. پس از مدتی که آن حضرت از سوء معاشرت مأمون بسیار ناراحت بودند برای حج به مکه تشریف بردند. سپس به مدینه رفتند و در آنجا بودند تا مأمون به درک واصل شد و معتصم برادر او خلافت را غصب کرد. معتصم حسادتی خاصی نسبت به آن حضرت داشت، و آن امام معصوم علیه السلام را همراه ام الفضل به بغداد احضار کرد. آن حضرت در حضور اکابر شیعه و ثقات اصحاب خود در مدینه امام هادی علیه السلام را امام بعد از خود معرفی کردند و ودایع امامت را تسلیم ایشان نمودند و در ۲۸ محرم سال ۲۲۰ هجری قمری وارد بغداد شدند. ام الفضل به تحریک عمویش معتصم و به قولی جعفر بن مأمون، امام علیه السلام را در سن ۲۵ سالگی مسموم کرد.

تقویم شیعه، نوشته استاد حجت الاسلام عبد الحسین بندانی، صفحه ۳۳۵-۳۳۶