حدیث، شعر و فضائل اهل بیت علیهم السلام

تربت کربلا و رسول خدا صلی الله علیه و آله

ابن قولویه قمی رضوان الله علیه روایت کرده است:

حَدَّثَنِی أَبِی رَحِمَهُ اللَّهُ تَعَالَى قَالَ حَدَّثَنِی سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ أَبِی خَلَفٍ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ سَعِیدٍ عَنِ النَّضْرِ بْنِ سُوَیْدٍ عَنْ یَحْیَى الْحَلَبِیِّ عَنْ هَارُونَ بْنِ خَارِجَهَ عَنْ أَبِی بَصِیرٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: إِنَّ جَبْرَئِیلَ ع أَتَى رَسُولَ اللَّهِ ص وَ الْحُسَیْنُ ع یَلْعَبُ بَیْنَ یَدَیْهِ فَأَخْبَرَهُ أَنَّ أُمَّتَهُ سَتَقْتُلُهُ قَالَ فَجَزِعَ رَسُولُ اللَّهِ ص فَقَالَ أَ لَا أُرِیکَ التُّرْبَهَ الَّتِی یُقْتَلُ فِیهَا قَالَ فَخَسَفَ مَا بَیْنَ مَجْلِسِ رَسُولِ اللَّهِ ص إِلَى الْمَکَانِ الَّذِی قُتِلَ فِیهِ الْحُسَیْنُ ع حَتَّى الْتَقَتَا الْقِطْعَتَانِ فَأَخَذَ مِنْهَا وَ دُحِیَتْ فِی أَسْرَعَ مِنْ طَرْفَهِ عَیْنٍ فَخَرَجَ وَ هُوَ یَقُولُ طُوبَى لَکِ مِنْ تُرْبَهٍ وَ طُوبَى لِمَنْ یُقْتَلُ حَوْلَکِ قَالَ وَ کَذَلِکَ صَنَعَ صَاحِبُ سُلَیْمَانَ تَکَلَّمَ بِاسْمِ اللَّهِ الْأَعْظَمِ فَخُسِفَ مَا بَیْنَ سَرِیرِ سُلَیْمَانَ وَ بَیْنَ الْعَرْشِ مِنْ سُهُولَهِ الْأَرْضِ وَ حُزُونَتِهَا- حَتَّى الْتَقَتِ الْقِطْعَتَانِ فاجْتَرَّ الْعَرْشَ قَالَ سُلَیْمَانُ یُخَیَّلَ إِلَیَّ أَنَّهُ خَرَجَ مِنْ تَحْتِ سَرِیرِی- قَالَ وَ دُحِیَتْ فِی أَسْرَعَ مِنْ طَرْفَهِ الْعَیْن‏.

ابی بصیر، از حضرت ابی عبد الله الصادق علیه السلام نقل کرده که آن حضرت فرمودند: جبرئیل علیه السلام نزد پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله و سلم آمد در حالى که امام حسین علیه السلام در مقابل آن حضرت بازى می‌کرد پس به رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم خبر داد که به زودی امت شما حسین را خواهند کشت. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم از این خبر به جزع و ناله آمدند. جبرئیل علیه السلام محضر مبارکش عرضه داشت: مایل هستید سرزمینی که حسین علیه السلام در آن کشته می‌شود به شما نشان دهم؟ در این هنگام فاصله بین مکان رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم و جایی که حضرت سید الشهداء علیه السلام در آن کشته شدند فرو رفته به طورى که دو مکان مزبور با هم ملاقات کرده سپس حضرت مقدارى از تربت و خاک آن مکان را برداشتند و سریع‏‌تر از چشم به هم زدن زمین گسترده شد. پس جناب رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم از آن مکان خارج شده در حالی که می‌فرمودند: خوشا به تو از خاکی که داری، خوشا به حال کسى که در اطراف و حوالى تو کشته می‌شود. امام صادق علیه السلام در ادامه می‌فرمایند: صاحب و وزیر سلیمان نیز چنین کرد یعنى به کمک اسم اعظم بارى تعالی در زمین خسف پدید آورد و بین تخت سلیمان علیه السلام و عرش فرو رفت و تمام پستى و بلندی‌های آن پائین رفت به طوری که این دو قطع از زمین (جاى تخت و عرش) با هم تلاقى شدند پس عرش چنان کشیده شد که تصور نمودم از زیر تخت من خارج گشت و سریع‏‌تر از چشم به هم زدن زمین گسترده شد.

کامل الزیارات، تالیف ابن قولویه قمی، باب ۱۷، حدیث ۱، صفحه ۱۳۵-۱۳۶، چاپ دار الحجة

پی‌نوشت: به چند نکته‌ی مهم می‌توان از این حدیث اشاره کرد:

مساله‌ی شهادت امام حسین علیه السلام به قدری حائز اهمیت بوده که جبرئیل از جانب خداوند آن را به پیامبر خبر داده‌اند. و بدیهی است که جبرئیل مسائل مهم و کلیدی و مبتلا به (مانند احکام دین) و ضروریات و همچنین اخبار غیبی مختص پیامبر را به ایشان می‌رسانیده‌اند و خبر شهادت امام حسین علیه السلام نیز از جمله‌ی اخبار غیبی است که جبرئیل از آن به پیامبر خبر داده است.

مطابق متن روایت، پیامبر از شنیدن خبر شهادت امام حسین علیه السلام به جزع و ناله آمدند و جزع آن است که انسان از شدت بی‌تابی یک مصیبت و یک خبر یا مساله نتواند تاب بیاورد و بر آن صبر کند و این عمل پیامبر هم عمق مصیبت کربلاء را ثابت می‌کند و هم نشان دهنده‌ی سنت بودن جزع و ناله بر مصیبت امام حسین علیه السلام می‌باشد که هر ساله محبین و شیعیان اهل البیت علیهم السلام به اقامه‌ی عزاء و ناله و گریه بر امام حسین علیه السلام می‌پردازند. وقتی پیامبر قبل از شهادت امام حسین علیه السلام در مصیبت ایشان ناله سر داده‌اند، جزع و زاری در مصیبت سید الشهداء علیه السلام پس از شهادت ایشان به طریق اولی ثابت و ممدوح بوده و مصداق سنت نبوی می‌باشد.

مطابق متن روایت، پیامبر پس از آن که مقداری از تربت کربلاء را برداشتند، آن تربت را مدح کرده و بر قداست تربت و بر قداست مکان شهادت امام حسین علیه السلام (کربلاء) تصریح کردند و این نیز تاییدیه‌ای محکم از پیامبر بر قداست کربلاء و تربت پاک محل شهادت امام حسین علیه السلام است.