بهترین و زشت‌ترین مخلوق

مرحوم حسن بن فضل طبرسی روایت کرده است:

عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ عليه السلام قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وآله لَوْ كَانَ الرِّفْقُ خَلْقاً يُرَى مَا خَلَقَ اللَّهُ شَيْئاً أَحْسَنَ مِنْهُ وَ لَوْ كَانَ الْخُرْقُ خَلْقاً يُرَى مَا كَانَ مِمَّا خَلَقَ اللَّهُ شَيْ‌ءٌ أَقْبَحَ مِنْهُ وَ إِلَى اللَّهِ لَيَبْلُغُ الْعَبْدُ بِحُسْنِ الْخُلُقِ دَرَجَةَ الصَّائِمِ الْقَائِمِ.

امام باقر علیه السلام از رسول خدا صلی الله علیه و آله نقل کرده است که آن حضرت فرمودند: «اگر مدارا کردن مخلوقی می‌بود که دیده می‌شد، خداوند چیزی را بهتر از آن خلق نمی‌کرد؛ و اگر ناسازگاری مخلوقی بود که دیده می‌شد، خداوند چیزی زشت‌تر از آن نمی‌آفرید؛ بنده نزد خداوند به وسیله اخلاق نیکو به درجه روزه‌دار شب‌زنده‌دار می‌رسد».

مشکاة الانوار فی غرر الاخبار، تالیف حسن بن فضل بن حسن طبرسی، ترجمه فارسی از مهدی هوشمند و عبد الله محمدی، صفحه ۴۷۰-۴۷۱، حدیث ۱۳۱۹، چاپ دار الثقلین

شعر حضرت امیر المومنین علیه السلام پیرامون گناهکاران

قطب الدین کیدری رضوان الله علیه روایت کرده است که حضرت امیر المومنین علیه السلام در دیوان اشعار خود چنین سرودند:

ألا صاحب الذنب لا تقنطنْ
فانَّ الالهَ رؤوف رؤوف
ولا ترحلنَّ بلا عدةٍ
فانَّ الطريق مخوف مخوف.

ای گناهکار، ناامید مباش که خداوند مهربان است، مهربان.
لیکن، هرگز بدون توشه کوچ مکن که راه ترسناک است، ترسناک.

دیوان اشعار امام علی علیه السلام، گردآوری توسط قطب الدین کیدری، ترجمه فارسی از دکتر ابوالقاسم امامی، صفحه ۳۷۲-۳۷۳، چاپ انتشارات اسوه

دروسی از کتاب شریف مصباح الشریعة (۱)

در کتاب شریف مصباح الشریعة آمده است که حضرت امام صادق علیه السلام فرمودند:

نجوى العارفين تدور على ثلاثة اصول : الخوف ، والرّجاء، والحبّ. فالخوف فرع العلم ، والرّجاء فرع اليقين ، والحبّ فرع المعرفة . فدليل الخوف الهرب ، ودليل الرّجاء الطّلب ، ودليل الحبّ ايثار المحبوب على ما سواه . فاذا تحقّق العلم فى الصّدر خاف ، واذا صحّ الخوف هرب ، واذا هرب نجا، واذا اشرق نور اليقين فى القلب شاهد الفضل ، واذا تمكّن منه رجا، واذا وجد حلاوة الرّجاء طلب ، واذا وفّق للطّلب وجد. واذا تجلّى ضياء المعرفة فى الفؤ اد هاج ريح المحبّة ، واذا هاج ريح المحبّة اشتاءنس فى ظلال المحبوب وآثر المحبوب على ما سواه ، وباشر اوامره واجتنب نواهيه [واختارهما على كلّ شى ء غير هما]. و اذا استقام على بساط الانس بالمحبوب مع اداء اوامره واجتناب نواهيه وصل الى روح المناجاة [والقرب ]. ومثال هذه الاصول الثّلاثة : كالحرم والمسجد والكعبة . فمن دخل الحرم امن من الخلق ، ومن دخل المسجد امنت جوارحه ان يستعملها فى المعصية ، ومن دخل الكعبة امن قلبه من ان يشغله بغير ذكر اللّه تعالى . فانظر ايّها المؤمن ! فان كانت حالتك حالة ترضاها لحلول الموت فاشكر اللّه تعالى على توفيقه وعصمته ، وان تكن الاخرى فانتقل عنها بصحّة العزيمة واندم على ما قد سلف من عمرك فى الغفلة ، واستعن باللّه تعالى على تطهير الظّاهر من الذّنوب وتنظيف الباطن من العيوب ، واقطع رباط الغفلة عن قلبك واطف نار الشّهوة من نفسك .

نجوای عارفان همواره بر سه اصل استوار است: ۱. بیم؛ ۲ امید؛ ۳. حب. بیم شاخه علم است و امید شاخه یقین است، و حب شاخه معرفت و عرفان. نشان بیم گریختن است و نشان امید طلب است، و نشان حب، آن است که در ایثار آنچه را که دوست دارد دریغ نورزد. پس چون علم در سینه مومن تحقق یابد، ترس پدید آید و چون خوف، درست آید، گریز از غیر خدا پیش آید و چون کسی بگریزد، نجات یابد و چون نور یقین بر قلب تابیدن گیرد، فضل الهی مشاهده شود و چون یقین در او رسوخ کند، امید پدید آید و چون شیرینی امید بچشد، در طلب آن شود. چون به طلب برخیزد، گم‌شده خویش را بیابد و چون نور معرفت تجلی یابد، نسیم محبت و عشق در قلب وزیدن گیرد و چون نسیم محبت وزیدن گرفت، و انسان در سایه محبوب انس یابد واو را بر ماسوایش ترجیح دهد و به اوامرش مبادرت و از نواهی‌اش اجتناب ورزد و آن دو را بر هر چيزى مقدم بدارد. هر گاه با رعایت اوامر و نواهى محبوب بر خوان انس او نشیند، به روح مناجات قربش واصل خواهد گشت. این اصول سه‌گانه مانند، حرم ، مسجد و كعبه است که اگر کسی داخل حرم شود، از خلق ایمنی یابد و چون داخل در مسجد شود و بر اندام او از آلودگی به گناه ایمن باشد و اگر داخل کعبه شود، قلبش از اشتغال به چیزی جز ذکر خدای تعالی در امان ماند. پس ای مومن! چنانچه در حالی هستی که اگر در آن حالت بمیری، با رضایت‌خاطر خواهى مرد، بر توفیق و حفظ الهی شاکر باش؛ و اگر چنین نیستی، خویش را به حالتی نیک و درست انتقال ده و بر عمری که در غفلت گذرانده‌ای پشیمان شو و در تطهیر ظاهرت از گناهان و پالایش باطنت از عیوب و کاستی‌ها از خدای تعالی مدد بجوی و قلبت را از دام غفلت برهان و آتش شهوت را در خرمن نفست خاموش نما.

مصباح الشریعة، تالیف امام صادق علیه السلام، ترجمه فارسی از عباس عزیزی، صفحه ۱۲-۱۵، چاپ انتشارات صلاة

حدیث لولاک

حدیث لولاک

 علامه میرجهانی رحمه الله می‌نویسد:

في كتاب كشف اللئالي لصالح بن عبد الوهاب بن العرندس، إنه روي عن الشيخ ابراهيم بن الحسن الذراق، عن الشيخ علي بن هلال الجزائري، عن الشيخ احمد بن فهد الحلي، عن الشيخ زين الدين علي بن الحسن الخازن الحائري، عن الشيخ أبي عبد الله محمد بن مكي الشهيد بطرقه المتصلة الي أبي جعفر محمد بن علي بن موسي بن بابويه القمي بطريقه الي جابر بن يزيد الجعفي، عن جابر بن عبد الله الانصاري عن رسول الله صلي الله عليه وآله عن الله تبارك وتعالي انه قال :يا احمد لولاك لما خلقت الافلاك، ولولا علي لما خلقتك ، ولولا فاطمة لما خلقتكما.

صالح بن عبد الوهاب بن العرندس در کتاب کشف اللئالی روایت کرده است که جابر بن عبد الله انصاری رضوان الله علیه از رسول خدا صلی الله علیه و آله نقل کرده است که فرمودند: خدای تبارک و تعالی فرمود: «ای احمد، اگر تو نبودی افلاک را نمی‌آفریدم و اگر علی نبود تو را نمی‌آفریدم و اگر فاطمه نبود هیچ یک از شما را نمی‌آفریدم».

جنة العاصمة، تالیف علامه میرجهانی، صفحه ۳۰۲، چاپ موسسه فرهنگی هنری شمس الضحی

مقصر (مقصره) کیست؟

مقصر (مقصره) کیست؟

سید شریف محمد بن علی علوی قدس الله روحه الشریف روایت کرده است:

قلت : يابن رسول الله صلى الله عليه وآله ومن المقصر؟ قال : الذين قصروا في معرفة الائمة وعن معرفة ما فرض الله عليهم من أمره وروحه ، قلت : يا سيدي وما معرفة روحه؟ قال عليه السلام : أن يعرف كل من خصه الله تعالى بالروح فقد فوض إليه أمره يخلق باذنه ويحيي باذنه ويعلم الغير ما في الضمائر ويعلم ما كان وما يكون إلى يوم القيامة ، وذلك أن هذا الروح من أمر الله تعالى ، فمن خصه الله تعالى بهذا الروح فهذا كامل غير ناقص يفعل ما يشاء باذن الله ، يسير من المشرق إلى المغرب في لحظة واحدة ، يعرج به إلى السمآء وينزل به إلى الارض ويفعل ما شاء وأراد.

جابر بن یزید جعفی گفت: به امام سجاد علیه السلام عرض کردم که: ای فرزند رسول خدا صلی الله علیه و آله، مقصر کیست؟ آن حضرت در پاسخ فرمودند: کسانی که در معرفت امام و معرفت آنچه خدا بر آن‌ها از امر و روح خود واجب گردانده، کوتاهی می‌کنند. عرض کردم: معرفت روح خدا چیست؟ آن حضرت فرمودند: اینکه بدانند خداوند به هر کسی که این روح را بخشیده، امر خود را نیز به او تفویض کرده است، و به اذن خدا خلق می‌کند و زنده می‌کند و به دیگران علم نهان را می‌آموزد و خبر می‌دهد از گذشته و آینده و از هر آنچه تا روز قیامت رخ خواهد داد اطلاع دارد. چون آن روح از امر الله است، هر کسی که خداوند او را به این روح مخصوص کند، کامل است و نقصانی ندارد؛ هر چه بخواهد به اذن خدا انجام می‌دهد. در یک لحظه از مشرق به مغرب می‌رود؛ به آسمان رفته و به زمین فرود می‌آید.

المناقب (کتاب عتیق فی فضائل اهل البیت علیهم السلام)، تالیف سید شریف محمد بن علی علوی، صفحه ۱۲۷-۱۲۸، چاپ منشورات دلیل ما، تحت اشراف مکتبة العلامة المجلسی

بحار الانوار، تالیف علامه مجلسی، ج‏لد ۲۶، صفحه ۱۴-۱۵، چاپ دار احیاء التراث العربی