حدیث، شعر و فضائل اهل بیت علیهم السلام

استدلال فوق العاده امام صادق علیه السلام در باره توسل در مناظره با ابو حنیفه

مهم‌ترين پيشوا در میان پیشوايان مذاهب فقهی چهارگانه اهل تسنن، ابو حنیفه نعمان است که مذهب او به نام مذهب حنفی مشهور می‌باشد، و پيروان اين مذهب نزديک به ۸۰ درصد از اهل سنتِ خلفاء در زمان کنونی را تشکیل می‌دهند. با این ‌که او ابتدا دو سال در محضر آن بزرگوار نشسته بود و دانش خود را مدیون ایشان بود، از جمله کسانی است که به مکتب سازی در مقابل ایشان پرداخت و تمامی تلاش خود را در مخالفت با مکتب امام صادق عليه السلام و خرده‌گيری به حضرت انجام می‌داد.

ابی الفتح کراجکی رضوان الله علیه عالم بزرگ شیعه روایت کرده است:

ذكروا ان أبا حنيفة اكل طعاما مع الامام الصادق جعفر بن محمد عليهم السلام فلما رفع الصادق عليه السلام يده من اكله قال الحمد لله رب العالمين اللهم هذا منك ومن رسولك صلى الله عليه واله فقال أبو حنيفة أبا عبد الله اجعلت مع الله شريكا فقال له ويلك فإن الله تعالى يقول في كتابه «وما نقموا الا ان اغناهم الله ورسوله من فضله» ويقول في موضع آخر «ولو انهم رضوا ما آتاهم الله ورسوله وقالوا حسبنا الله سيؤتينا الله من فضله ورسوله» فقال أبو حنيفة والله لكأني ما قراتهما قط من كتاب الله ولا سمعتهما إلا في هذا الوقت فقال أبو عبد الله عليه السلام بلى قد قراتهما و سمعتهما ولكن الله تعالى انزل فيك وفي اشباهك ام على قلوب اقفالها وقال «كلا بل ران على قلوبهم ما كانوا يكسبون».

روزی ابو حنیفه با امام صادق علیه السلام بر سر سفره بودند. هنگامی که غذا خوردن امام صادق علیه السلام تمام شد فرمود: «سپاس مخصوص خدای جهانیان است. خدایا این طعام از جانب تو و پیامبر صلی الله علیه و آله تو برای ما آمده». ابو حنیفه اعتراض کرد: «ای ابا عبد الله (کنیه امام صادق علیه السلام)! آیا برای خدا شریک قائل شدی؟». امام فرمود: «وای بر تو! همانا خداوند در کتاب خود در آیه ۷۴ سوره توبه فرموده است: «و هرگز درصدد انتقام برنیامدند مگر بعد از آنکه خدا و رسولش ایشان را از فضل خود بی‌نیاز کردند» یا در آیه ۵۹ سوره توبه نخوانده‌ای: «اگر ایشان به آن چه که خدا و فرستاده او عطا کردند راضی شوند و بگویند تکیه‌گاه ما خداست، خداوند و فرستاده‌اش به ما از فضل الهی می‌دهند». پس ابو حنیفه گفت: «گویا من این دو آیه را از کتاب خدا نخوانده‌ام و نشنیده‌ام جز همین الآن». امام فرمود: «بلکه تو آن دو آیه را خوانده‌ای ولی خداوند در باره تو و امثال تو نازل فرموده است: «آیا بر دل‌هایشان قفلی زده شده؟» یا «اعمال ایشان بر دل‌هایشان زنگار زده».

کنز الفوائد، تالیف ابی الفتح کراجکی، جلد ۲، صفحه ۳۶-۳۷، چاپ دار الاضواء