تقویم شیعه: بیست و دوم جمادی الثانی

تقویم شیعه

بیست و دوم جمادی الثانی

مرگ ابو بکر

در شب سه شنبه ۲۲ جمادی الثانی در سال ۱۳ هجری قمری عبد الله بن عثمان معروف به ابو بکر بن ابی قحافه در سن ۶۷ سالگی، از این جهان به سوی سزای اعمالش رخت بربست. به قولی مرگ ابوبکر در ۲۷ جمادی الثانی بوده است. او مدت دو سال و سه ماه و بیست و دو روز غاصب خلافت بود، و اولین کسی بود که بعد از شهادت پیامبر صلی الله علیه و آله به انتخاب اعضای سقیفه بنی ساعده خلیفه شد. انتخاب ابو بکر به گونه‌ای بی‌حساب بود که عمر با آنکه خود گرداننده برنامه سقیفه بود می‌گوید: بیعت با ابو بکر امری بدون تدبیر و مشورت و دقت بود، مثل زمان جاهلیت، که خداوند مسلمانان را از شر آن محفوظ داشت. هر کس چنین کاری را تکرار کند او را بکشید. 

اهل سنت در علت مرگ او نوشته‌اند: ابو بکر در روز دوشنبه ۷ جمادی الآخر غسل کرده بود، و آن روز هوا سرد بود. به این دلیل سرما خورد و تب کرد، ۱۵ روز این تب ادامه داشت، و به نماز نمی‌رفت، تا در شب سه شنبه ۲۲ جمادی الآخر بعد از آنکه خلافت را به عمر واگذار کرد، مرد. قبل از وفات عثمان را برای نوشتن وصیت‌نامه‌ای درباره خلافت طلب کرد که امر خلافت بعد از ابو بکر با عمر بن خطاب باشد. او کلمه‌ای گفت و بیهوش شد، و بقیه را عثمان از پیش خود نوشت که امر خلافت با عمر است. ابو بکر به هوش آمد و عثمان را دعا کرد که آنچه او می‌خواسته نوشته است. 

باید پرسید: چرا هنگامی که پیامبر صلی الله علیه و آله در روزهای آخر عمر کاغذ و قلم خواست تا وصی بعد از خود را به امر خداوند معین کند نسبت هذیان به آن مقام معظم دادند؟ 

ابو بکر هنگام مرگ کلماتی گفت. از جمله اینکه: کاش تفتیش خانه فاطمه و علی علیهم السلام نمی‌کردم. همان تفتیشی که شهادت پاره تن پیامبر صلی الله علیه و آله را به همراه داشت؟

تقویم شیعه، نوشته استاد حجت الاسلام عبد الحسین بندانی، صفحه ۱۷۴-۱۷۵

تقویم شیعه: بیستم جمادی الثانی

تقویم شیعه

بیستم جمادی الثانی

ولادت حضرت زهرا علیها السلام

در چنین روزی حضرت حوراء انسیه عذراء بتول ام ابیها حضرت فاطمه زهرا علیها السلام در سال پنجم بعثت در مکه مکرمه به دنیا آمد. بنا بر قولی ولادت حضرت در دهم جمادی الآخر است.

انعقاد نطفه حضرت فاطمه علیها السلام

داستان انعقاد نطفه حضرت فاطمه زهرا علیها السلام مراحلی دارد که ذیلاً خلاصه آن آورده می‌شود:

۱- در شب معراج خداوند سیبی به پیامبر صلی الله علیه و آله هدیه داد که از عظمت خلقت و بوی و رنگ و زیبایی آن ملائکه تعجب کردند. خداوند امر فرمود تا پیامبر صلی الله علیه و آله آن را میل کند. هنگامی که آن سیب را شکافت، نوری از آن درخشید. جبرئیل گفت: بخور یا رسول الله، که این نور منصوره فاطمه، دختری است که از صلب تو خارج می شود. در بعضی روایات است که از رطب بهشتی هم خاتم الانبیاء صلی الله علیه و آله میل فرمودند.

۲- در دهم شعبان سال چهارم جبرئیل علیه السلام بر پیامبر صلی الله علیه و آله در ابطح نازل شد و فرمان کناره گیری از حضرت خدیجه علیها السلام را به مدت چهل روز - به عنوان مقدمه حمل حضرت زهرا علیها السلام - ابلاغ فرمود. با اینکه آن حضرت علاقه وافری به حضرت خدیجه علیها السلام داشت و این کار برای آن حضرت پر مشقت بود، ولی برای خدیجه علیها السلام پیغام داد که مدتی به منزل نمی‌آیم و به منزل فاطمه بنت اسد علیها السلام می‌روم. شب‌ها در را ببند و در بستر آسایش کن. پیامبر صلی الله علیه و آله شب‌ها به منزل فاطمه بنت اسد صلی الله علیه و آله می‌آمدند. هر شب هنگام افطار، خرما و انگور و غذای بهشتی می‌آوردند. با آب بهشتی و حوله دست آن حضرت را شسته و تمیز می‌کردند. امیر المومنین علیه السلام حسب دستور پیامبر صلی الله علیه و آله جلوی در می‌نشست که کسی نیاید و در آن غذا با پیامبر صلی الله علیه و آله شریک شود. در شب چهلم دستور رسید به خانه‌ی خدیجه علیها السلام برو که خداوند به خود سوگند خورده که امشب از صلب تو ذریه‌ی پاک و طیبه‌ای بیافریند. حضرت از جا برخواسته و به منزل خدیجه علیها السلام آمدند.  حضرت خدیجه علیها السلام می‌فرماید: سوگند به آن کسی که آسمان را برافراشته و آب را از زمین جوشانیده، حضرت از من دور نشده بود که سنگینی وجود فاطمه علیها السلام را در خود احساس کردم.

دوران بارداری حضرت خدیجه علیها السلام

هنگامی که حضرت خدیجه علیها السلام دوران آبستنی خود را می‌گذراند، حضرت فاطمه علیها السلام از داخل شکم با مادر صحبت می‌فرمود، و او را دلداری می‌داد و به صبر و پایداری دعوت می‌فرمود. پیامبر صلی الله علیه و آله به خدیجه علیها السلام فرمودند: جبرئیل به من بشارت داد که این مولود دختر است، و او موجودی پاک و بابرکت است، خداوند متعال نسل و ذریه‌ی مرا از او قرار می‌دهد، و از نسل او امامانی در امت قرار خواهد داد که بعد از پایان یافتن وحی او، جانشینانش در روی زمین باشند. هنگام ظاهر شدن آثار وضع حمل، سراغ زنان قریش فرستادند، ولی کسی برای کمک نیامد، چه اینکه آنها راضی به ازدواج حضرت خدیجه علیها السلام با پیامبر صلی الله علیه و آله نبودند، و خدیجه علیها السلام از این برخورد آن‌ها غمناک شد. در همین حال چهار زن بلند بالا که شبیه زنان بنی هاشم بودند بر او وارد شدند. یکی از آنان به او گفت:ای خدیجه، غمگین مباش که ما فرستادگان پروردگان تو هستیم. ما خواهران تو هستیم، من ساره هستم، و این آسیه دختر مزاحم و همنشین تو در بهشت و این مریم دختر عمران و این صفوراء دختر شعیب است. خداوند ما را نزد تو فرستاده تا در کارهای مربوط به زنان به تو کمک کنیم. یکی از آنان در سمت راست او، و دیگری در سمت چپش، و سومی پیش روی آن حضرت، و چهارمی پشت سر او نشستند.

حضرت فاطمه علیها السلام به دنیا آمد

علیا مخدره خدیجه علیها السلام، حضرت فاطمه زهرا علیها السلام را پاک و پاکیزه بر زمین نهاد. در این هنگام نوری از وجودش درخشید که تمام خانه‌های مکه را روشن کرد، و این نور در شرق و غرب درخشش نمود. بانویی که پیش روی خدیجه علیها السلام بود، حضرت فاطمه علیها السلام را برداشت و با آب کوثر شستشو داد، و پارچه سفیدی که از شیر سفیدتر و از مشک و عنبر خوشبوتر بود بیرون آورد. یکی را بر بدن او پیچیده و دیگری را بر سرش انداخت و سپس از او خواست که سخن بگوید. حضرت فاطمه علیها السلام لب به سخن گشود، و فرمود: اشهد ان لا اله الا الله، و ان أبی رسول الله سید الانبیاء و ان بعلی سید الاوصیاء و ان ولدی سید الأسباط: گواهی می دهم که جز الله خدایی نیست، و پدرم فرستاده خدا و سرور پیامبران است، و شوهرم سرور جانشینان و فرزندانم آقای نوادگان و اسباط هستند. بعد بر یکایک آنان سلام کرده و هر کدام را به اسم صدا زد. آنان بر چهره او تبسم کردند، و حور العین و بهشتیان یکدیگر را به ولادت حضرت فاطمه علیها السلام بشارت دادند. در آسمان نوری درخشان پدید آمد که ملائکه تا آن روز چنان نوری را ندیده بودند، و لذا نام حضرت را زهرا گذاشتند. بانویی که پیش روی خدیجه علیها السلام نشسته بود، به خدیجه علیها السلام گفت: او را پاک و پاکیزه و آراسته و با برکت در برگیر، که در نسل و ذریه‌اش برکت قرار داده شده است. 

تقویم شیعه، نوشته استاد حجت الاسلام عبد الحسین بندانی، صفحه ۱۷۰-۱۷۴

بالاتر از بالا

بالاتر از بالا

بزرگی گفت: از غذاها و زنان زیبا لذت بردم، اما هیچ یک را لذیدتر از سلامتی نیافتم؛ صبر زرد و شربت تلخ نوشیدم، اما هیچ یک تلخ‌تر از نیازمندی نبودند؛ با نام‌آوران و دلیران ستیز کردم؛ اما فقط زن بدزبان توانست بر من چیره گردد؛ تیر نیزه خوردم، اما هیچ یک سخت‌تر از سخن زشتی نبود که از دهان انسان طلب‌کار بیرون می‌آمد. از اموال خود صدقه دادم، اما هیچ صدقه‌ای از هدایت یک انسان گمراه برایم سودمندتر نبود. از پاداش پادشاهان خرسند می‌شدم، اما هیچ چیز برایم شادی‌بخش‌تر از رها شدن از دست آنان نبود.

کشکول شیخ بهایی، ترجمه فارسی از مهدی صباغی، صفحه ۳۹-۴۰، چاپ انتشارات عصر آگاهی

تقویم شیعه: سوم جمادی الثانی

تقویم شیعه

سوم جمادی الثانی

شهادت حضرت زهرا (علیها السلام)

امام موسی کاظم علیه السلام می‌فرماید: ان فاطمه صدیقه شهیده: همانا فاطمه علیها السلام راستگو و شهیده است.

در این روز در سال ۱۱ هجری قمری در روز سه شنبه شهادت حضرت بتول عذراء مظلومه‌ی مضروبه حضرت سیدة النساء فاطمه زهرا علیها السلام به وقوع پیوسته است‌. بعد از شهادت و دفن پیامبر صلی الله علیه و آله سه بار به منزل امیر المومنین و حضرت فاطمه زهرا علیهما السلام هجوم آورده، و در هر بار به طریقی جسارت به اهل بیت علیهم السلام کردند. در یکی از این دفعات، که در منزل آن حضرت را آتش زدند و به زور وارد منزل شدند، حضرت صدیقه علیها السلام پشت در بودند. با اینکه می‌دانستد آن حضرت پشت در است، با لگد و فشار در را باز کردند، و میخ در سینه‌ی آن مخدره را آزرد و محسن علیه السلام سقط شد و پهلوی آن حضرت بیهوش روی زمین قرار گرفت، و حضرت مولی الموحدین علیه السلام را با سر و پای برهنه و دست بسته به طرف مسجد بردند. وقتی حضرت زهرا علیها السلام به هوش آمدند به دنبال امیر المومنین علیه السلام رفتند، و از بردن آن حضرت به مسجد مانع شدند. داخل کوچه جلو چشم همسرش اسد الله الغالب امیر المومنین علی بن ابی طالب علیهم السلام، با تازیانه و غلاف شمشیر بر بدن حضرت صدیقه شهیده علیها السلام زدند که طبق بعضی روایات از بازوی آن حضرت خون جاری شد و باز بیهوش روی زمین قرار گرفتند.

روزهای حزن حضرت فاطمه علیها السلام

بعد از این وقایع و فجایع آن حضرت بعضی روزها با دلی شکسته و محزون کنار قبور شهدای احد می رفت و می‌گریست، و مرگ خود را از خداوند طلب می‌کرد، تا اینکه آهسته آهسته درد و جراحت‌های بدن بیشتر شد، و از آن به بعد نزدیک مدینه زیر درختی می‌نشست و گریه و ناله می‌کرد. منافقین آن درخت را هم بریدند. بعد از آن امیر المومنین علیه السلام در آنجا سایبانی ساختند که مشهور به بیت الاحزان شد. روز به روز بر شدت بیماری بی بی افزوده می‌شد. سینه شکسته و مجروح، بازوی ورم کرده، صورت نیلی، محسن سقط شده، غم پیامبر صلی الله علیه و آله، مظلومیت امیر المومنین علیه السلام، کار را به جایی رساند که آن حضرت در بستر بیماری افتاد، و وصیت‌های خویش را به امیر المومنین علیه السلام فرمود: شبانه مرا از زیر پیراهن غسل بده و کفن کن و دفن نما. قبرم مخفی باشد و ابوبکر و عمر در تشییع و نماز من حاضر نشوند.

مدینه در شهادت حضرت فاطمه علیها السلام

روز شهادت آن حضرت، مدینه مثل روز شهادت خاتم الانبیاء صلی الله علیه و آله شده بود. کوچک و بزرگ از زن و مرد، نالان و گریان بودند. بدن مطهر آن حضرت شبانه غسل داده شد و هنگام غسل، امیر المومنین و حسنین و زینبین علیهم السلام و فضه خادمه و اماء بنت عمیس حاضر بودند. سپس عده‌ای از گل‌های سر سبد اصحاب امیر المومنین علیه السلام: سلمان، ابی ذر، مقداد، عمار و... حاضر شدند و بدن را دفن کردند. در بقیع، چهل صورت قبر ترتیب دادند و بر آنها مقداری آب ریختند. فردای آن روز منافقین قصد نبش قبر را نمودند، ولی امیر المومنین (علیه السلام) اجازه نفرمودند. احتمالات در محل دفن آن حضرت متعدد است، ولی زیارت آن حضرت در مسجد النبی صلی الله علیه و آله، حجره خود آن حضرت - که در زمان ما جزء صحن مسجد است - بین محراب و منبر، و در بقیع وارد شده است. 

مدت عمر آن مخدره مظلومه ۱۸ سال و ۶۰ روز یا ۹۰ روز است. سال شهادت یازدهم هجری است.

اقوال در شهادت حضرت زهرا علیها السلام

اقوال در شهادت حضرت زهرا (علیها السلام) چنین است: 

۱- چهل روز بعد از شهادت پیامبر صلی الله علیه و آله (ربیع الثانی).

۲- چهل و پنج روز (سیزدهم ربیع الثانی).

۳- شصت روز بعد از شهادت پیامبر صلی الله علیه و آله.

۴- هفتاد و دو روز بعد از شهادت پیامبر صلی الله علیه و آله.

۵- هفتاد و پن روز بعد از شهادت پیامبر صلی الله علیه و آله.

۶- نود روز بعد از شهادت پیامبر صلی الله علیه و آله.

۷- نود و پنج روز بعد از شهادت پیامبر صلی الله علیه و آله (سوم جمادی الآخر).

۸- صد روز بعد از شهادت پیامبر صلی الله علیه و آله (هشتم جمادی الآخر).

۹- صد و دوازده روز بعد از شهادت پیامبر صلی الله علیه و آله (۲۰ جمادی الآخر). 

۱۱- ۴ ماه بعد از شهادت پیامبر صلی الله علیه و آله.

۱۱- روز ۲۱ رجب.

۱۲- روز ۲۵ رجب.

۱۳- سوم ماه رمضان.

۱۴- ۸ ماه بعد از شهادت پیامبر صلی الله علیه و آله

علامه مجلسی در ذیل فرمایش امام کاظم علیه السلام مینویسد: این روایت دلالت بر شهیده بودن فاطمه زهرا علیها السلام می‌کند؛ که البته از متواترات است. سبب آن این بود که آن‌ها بعد از غصب خلافت و بیعت اکثر مردم سراغ امیر المومنین علیه السلام فرستاندند تا بیعت کند ولی آن حضرت نپذیرفت. عمر آتشی آورد تا خانه را با اهل بیت علیهم السلام بسوزاند؛ و خواستند داخل خانه شوند ولی فاطمه زهرا علیها السلام ممانعت کرد. او درب را به پهلوی فاطمه علیها السلام زد که پهلو شکست و جنینی که پیامبر صلی الله علیه و آله او را محسن نامیده بود سقط گردید. پس از آن مریضی فاطمه علیها السلام شروع شد و در همان مرض از دنیا رفت ... .

در باره شهادت حضرت زهرا علیها السلام جا دارد مروری بر منابع مربوط به آن داشته باشیم.

درباره آتش زدن در خانه به این مدارک مراجعه کنید: 

عوالم العلوم: جلد ۱۱ صفحه ۴۰۰، ۴۰۴، ۴۴۱، ۳۴۳. مؤتمر علماء بغداد: صفحه ۱۳۵-۱۳۷. اثبات الوصیة: صفحه ۱۴۳. الغدیر: جلد ۶ صفحه ۳۹۱. ارشاد القلوب دیلمی به نقل بحار الانوار. کشف المراد: صفحه ۴۰۲-۴۰۳. نوائب الدهور: ص ۱۹۲. حلیة الابرار: جلد ۲ صفحه ۶۵۲.

در باره اینکه چگونه پهلوی آن حضرت را شکستند، به این مدارک مراجعه کنید:

فرائد السمطین: جلد ۲ صفحه ۳۴-۳۵. امالی صدوق: ص ۹۹-۱۰۱. اثبات الهداه: جلد ۱ صفحه ۲۸۰-۲۸۱. البلد الامین: ص ۵۵۱-۵۵۲. طریق الارشاد: صفحه ۴۶۵. اقبال الاعمال: صفحه ۶۲۵. بحار الانوار: جلد ۹۷ صفحه ۲۰۰، جلد ۲۸ صفحه ۲۶۸-۲۷۰. عوالم: جلد ۱۱ صفحه ۴۰۰-۴۰۴.

در باره اینکه حضرت صدیقه علیها السلام را کتک زدند، به این کتب مراجعه کنید:

اثبات الهداة: جلد ۱ صفحه ۲۸۰-۲۸۱. ارشاد القلوب دیلمی: صفحه ۲۹۵. المحتضر: صفحه ۱۰۹. امالی صدوق: صفحه ۹۹، ۱۰۱، ۱۱۸، مناقب ابن شهر آشوب: جلد ۲ صفحه ۲۰۹. تفسیر برهان جلد ۲ صفحه ۳۴۳. حلیة الابرار: جلد ۲ صفحه ۶۵۲. الخطط للمقریزی: جلد ۲ صفحه ۳۴۶. سیرة الائمة الاثنی عشر: جلد ۱ صفحه ۱۳۲. اعلام النساء: جلد ۴ صفحه ۱۲۴. فرائد السمطین: جلد ۲ صفحه ۳۴-۳۵. کتاب سلیم بن قیس: جلد ۲ صفحه ۵۸۵، ۵۸۶، ۵۸۷، ۶۷۴، ۶۷۵، ۹۰۷. بحار الانوار: جلد ۲۸ صفحه ۲۹۷، ۲۹۹. احتجاج: جلد ۱ صفحه ۲۱۰، ۲۱۶.

در باره سیلی و کبودی چشم آن حضرت، به این کتب مراجعه کنید: 

سیرة الائمة الاثنی عشر: جلد ۱ صفحه ۱۳۲. مأساة الزهراء: جلد ۱ صفحه ۱۶۴-۱۹۳. الاسرار الفاطمیة: صفحه ۱۳۵.

در باره علت شهادت محسن علیه السلام به این کتب مراجعه کنید:

اثبات الوصیة: صفحه ۱۴۳. الوافی بالوفیات: جلد ۶ صفحه ۱۷. تراجم اعلام النساء: جلد ۲ صفحه ۳۱۷. فرائد السمطین: جلد ۲ صفحه ۳۴-۳۵. امالی صدوق: ص ۹۹-۱۰۱. بشاره المصطفی: صفحه ۱۹۷-۲۰۰.

در باره اینکه آن حضرت شهیده شدند و به مرگ طبیعی از دنیا نرفتند، فرمایش امام کاظم علیه السلام کافی است که می‌فرمایند: انها صدیقه شهیده... همانا فاطمه علیها السلام راستگو و شهیده است. به مدارک زیر نیز مراجعه کنید:

المزار شیخ مفید: صفحه ۱۵۶. مقنعة شیخ مفید: صفحه ۴۵۹. البلد الامین: صفحه ۱۹۸-۲۷۸. بحار الانوار: جلد ۲۵ صفحه ۳۷۳، جلد ۲۷ صفحه ۲۶۱، ۲۶۸، ۱۷۰، جلد ۲۹ صفحه ۱۹۲، جلد ۴۳ صفحه ۱۷۰، ۱۹۷، ۲۰۰، جلد ۵۳ صفحه ۲۳، جلد ۹۷ صفحه ۱۹۷. مصباح الزائر: صفحه ۲۵-۲۶. مصباح المتهجد: صفحه ۶۵۴. من لا یحضره الفقیه: جلد ۲ صفحه ۵۷۴. تهذیب الاحکام طوسی: جلد ۶ صفحه ۱۰. الوافی: جلد ۱۴ صفحه ۱۳۷۰-۱۳۷۱. جامع احادیث الشیعة: جلد ۱۲ صفحه ۲۶۴. القاب الرسول و عترته علیهم السلام: صفحه ۳۹-۴۳.

پس در این روز شیعیان باید به عزاداری آن حضرت قیام نمایند و آن مظلومه را زیارت کنند و ظالمان و غاصبان حق او را نفرین نمایند.

تقویم شیعه، نوشته استاد حجت الاسلام عبد الحسین بندانی، صفحه ۱۶۱-۱۶۹

تقویم شیعه: جمادی الثانی

تقویم شیعه

جمادی الثانی

ماه جمادی الثانیه روزهای حزن و سرور را با هم در خود جای داده است. در روزهای ۳، ۴، ۱۲، ۱۳، ۱۹، ۲۰، ۲۱، ۲۲، ۲۷، ۲۸، ۲۹ ایامی است که این خبرها را می‌توان در آن‌ها جستجو کرد. شهادت حضرت زهرا علیها السلام، وفات حضرت ام کلثوم علیها السلام، وفات (شهادت) حضرت ام البنین علیها السلام، شهادت سلطان علی بن محمد الباقر علیهما السلام، وفات حضرت سید محمد بن علی الهادی علیهما السلام، و شهادت ابراهیم بن مالک اشتر حوادث حزن انگیز این ماه هستند. روز ازدواج والدین پیامبر صلی الله علیه و آله حضرت عبد الله و آمنه علیهما السلام، سپردن پیامبر صلی الله علیه و آله به حلیمه سعدیه، ولادت حضرت زهرا علیها السلام، مرگ ابو بکر، مرگ هارون الرشید وقایع سرور آفرین این ماه‌اند.

تقویم شیعه، نوشته استاد حجت الاسلام عبد الحسین بندانی، صفحه ۱۵۹