تقویم شیعه: هفتم ذی الحجه

تقویم شیعه

هفتم ذی الحجه

۱- شهادت امام باقر علیه السلام

در چنین روزی مصادف با دوشنبه، در سال ۱۱۴ هجری قمری امام باقر علیه السلام توسط هشام بن عبد الملک مسموم و شهید شد. در شب شهادت به امام صادق علیه السلام فرمودند: «من امشب جهان را بدرود خواهم گفت. هم اکنون پدرم علی بن الحسین را دیدم که شربتی گوارا نزد من آورد و نوشیدم و مرا به سرای جاوید و دیدار حق بشارت داد.» در روایت دیگری فرمودند: «ای فرزند گرامی، مرگ نشنیدی که حضرت علی بن الحسین از پس دیوار مرا ندا کرد: ای محمد بیا، زود باش که ما انتظار تو را می‌کشیم.» آن حضرت چندین روز و به قولی سه روز در حالت درد از اثر سم به سر می بردند تا به شهادت رسیدند. فردای آن روز بدن مطهر و پاک آن دریای بیکران دانش خدایی را در خاک بقیع کنار مزار امام مجتبی و امام سجاد علیها السلام به خاک سپردند. آن حضرت هشتصد درهم برای تعزیه و ماتم خود وصیت فرمود. حضرت صادق علیه السلام فرمودند: پدرم فرمود: ای جعفر، از مال من مقداری وقف کن برای ندبه کنندگان که ده سال در منی در موسم حج بر من گریه کنند، و مراسم ماتم را تجدید نمایند. آقا و مولایمان حضرت باقر علیه السلام در کربلا شرف حضور داشت. شب یازدهم، بازار کوفه کنار سرهای مطهر، اسارت شام و مجلس یزید را دیده است و هر زمان که متذکر شهادت حسین بن علی علیهما السلام و اسارت عمه‌هایش می‌شد، اشک از چشم مبارکش مانند در جاری می‌گشت.

۲- خطبه حضرت عباس علیه السلام در مکه

در این روز سال ۶۰ هجری قمری یک روز قبل از خروج مولانا ابو عبد الله الحسین علیه السلام از مکه به کربلا حضرت قمر بنی هاشم علیه السلام بر فراز خانه خدا رفت خطبه‌ای قراء ایراد فرمود. شروع خطبه چنین بود: «حمد مخصوص پروردگاری است که این خانه را به قدوم پدرم امیر المومنین علیه السلام شرافت بخشید.» سپس در عظمت و بزرگی و علو مقام حضرت سید الشهداء و پیروی از آن حضرت و اینکه اگر اجازه دهند همین جا مانند باز شکاری عصبانی در بین گنجشکان قرار می‌گرفتم و تکلیف را روشن می‌کردم...» در ادامه فرمودند: «چه کسانی را از مرگ می‌ترسانید؟ کسانی که در کودکی مرگ بازیچه آنان بوده چه رسد به بزرگی...!» آنگاه فرمود: «قریش خواستند رسول خدا صلی الله علیه و آله را به قتل برسانند ولی ممکن نبود چون امیرالمومنین بود چطور می خواهید ابا عبد الله الحسین علیه السلام را بکشید مادامی که من زنده هستم؟ بیایید مرا بکشید تا مرداتان حاصل شود...» در پایان فرمودند: «لعنت خدا بر شما و بر اجداد شما.»

۳- بردن امام کاظم علیه السلام به زندان بصره

در این روز امام کاظم علیه السلام را در حالی که در غل و زنجیر بسته بودند، به بصره بردند و مدت یک سال نزد عیسی بن جعفر بن ابی جعفر منصور محبوس کردند و سپس حضرت را به بغداد بردند. عیسی ملعون آن حضرت را در یکی از حجرات خانه خود که نزدیک به دیوانخانه بود محبوس کرد و مشغول فرح و سرور گردید. از یکی از کاتبان او که نصرانی بود نقل شده که می‌گفت: این عبد صالح و بنده شایسته خدا یعنی موسی بن جعفر (علیهما السلام) در ایامی که در این خانه محبوس بود چیزهایی از لهو و لعب شنید که گمان ندارم هرگز بر خاطر شریف آن حضرت خطور کرده باشد.

آقا و مولایمان حضرت کاظم علیه السلام مدت یک سال در بصره محبوس بودند، و بعد از یکسال آن حضرت را به بغداد بردند و نزد فضل بن ربیع حبس کردند.

تقویم شیعه، نوشته استاد حجت الاسلام عبد الحسین بندانی، صفحه ۳۵۷-۳۵۹

تقویم شیعه: پنجم ذی الحجه

تقویم شیعه

پنجم ذی الحجه

جنگ سویق

در این ماه در سال دوم هجری قمری غزوه سویق به وقوع پیوست. ابو ‌سفیان بعد از واقعه بدر نذر کرد که با زنی نزدیکی نکند و روغن به خود نمالد تا انتقام خویش را از پیامبر صلی الله علیه و آله بگیرد. به این منظور همراه دویست نفر به عریض از نواحی مدینه رفتند و دو خانه و چندین نخل را آتش زدند و دو نفر از بزرگان انصار را در آنجا کشتند تا او به نذر خود عمل کرده باشد. چون خبر به پیامبر صلی الله علیه و آله رسید ابو لبابه را در مدینه گذاشته همراه با دویست نفر از مهاجرین و انصار و در رأس آن‌ها امیر المومنین علیه السلام به سوی عریض حرکت کردند ابوسفیان چون با خبر شد که پیامبر صلی الله علیه و آله با عجله به آنجا می‌آید، به لشکر خود دستور داد تا انبان‌های سویق را که برای آذوقه با خود آورده بودند ریخته و سبکبار فرار کنند. مسلمانان وقتی رسیدند آنان گریخته بودند. لذا انبان‌های سویق را برداشته مراجعت نمودند. به همین دلیل این غزوه را ذات السویق گویند.

تقویم شیعه، نوشته استاد حجت الاسلام عبد الحسین بندانی، صفحه ۳۴۶

تقویم شیعه: ۱ ذی الحجه

تقویم شیعه

۱ ذی الحجه

۱- عزل ابو بکر از تبلیغ سوره برائت

در این روز در سال نهم هجرت، ابو بکر از تبلیغ سوره برائت عزل شد. سپس پیامبر صلی الله علیه و آله امیر المومنین علیه السلام را روانه فرمود که آیات برائت را از ابو بکر بگیرد و خود بر اهل مکه قرائت فرماید. آغاز ماجرا این بود که در سال ۹ هجری قمری پیامبر صلی الله علیه و آله ابو بکر را به مکه فرستاد تا آیات اوایل سوره برائت را بر کفار بخواند. پس از رفتن او جبرئیل نازل شد: یا رسول الله، ادای این امر باید به دست شما یا به دست مردی که از شما یا به دست مردی که از شماست انجام شود. به روایت دیگر: باید علی علیه السلام از جانب تو تبلیغ کند. پیامبر صلی الله علیه و آله امیر المومنین علیه السلام را که به منزله جانش بود معین کردند و به او فرمودند: شتاب کن و آیات را از ابو بکر بگیر و در موسم حج بر مردمان قرائت کن.

فرستادن امیر المومنین علیه السلام و بازگشت ابو بکر

آن حضرت ناقه غضباء را به امیر المومنین علیه السلام داد و آن حضرت همراه جابر بن عبد الله حرکت فرمود، و در روز دوم به ابی بکر رسید و آیات برائت را از وی گرفت و اختیار آمدن یا برگشتن را به خود او واگذار کرد. ابو بکر به مدینه بازگشت و به پیامبر صلی الله علیه و آله عرض کرد: مرا برای کاری لایق دانستی که دیگران مشتاق آن بودند، ولی مقداری که رفتم مرا معزول نمودی؟ حضرت فرمود: من تو را معزول نساختم بلکه خدا تو را معزول ساخت.

تبلیغ سوره برائت توسط امیر المومنین علیه السلام

امیر المومنین علیه السلام آیات را در سه روز ایام تشریق در منی که مجمع کفار و مشرکین بود و از بغض و عداوت علی علیه السلام آکنده بودند، هر صبح و شام همراه با فرمایشات پیامبر صلی الله علیه و آله بر مردم قرائت می‌نمود و سپس به مدینه مراجعت فرمود. از هنگامی که علی علیه السلام به مکه رفته بود، از فراق او آثار حزن بر صورت مبارک پیامبر صلی الله علیه و آله ظاهر گشته بود. صحابه با خود می‌گفتند: شاید خبر فوت آن حضرت از آسمان رسیده، یا از ما دلتنگ شده باشد. ابی ذر رحمه الله نزد پیامبر صلی الله علیه و آله دارای مقام و منزلتی بود و لذا او را نزد آن حضرت فرستادند. ابی ذر کلمات اصحاب را عرضه داشت، و آن حضرت فرمود: حزن و اندوه من برای مفارقت علی است.

بازگشت امیر المؤمنین علیه السلام از تبلیغ برائت

ابی ذر برای اطلاع از حالی علی علیه السلام از مدینه به استقبال آن حضرت حرکت کرد، و در اثنای راه به امیر المومنین علیه السلام رسید و با آن حضرت دیدن کرد و عرض کرد: پدر و مادرم فدای شما باد، آهسته تشریف بیاورید تا من پیشتر بروم و بشارت آمدن شما را به پیامبر صلی الله علیه و آله بدهم. ابی ذر به سرعت خود را به پیامبر صلی الله علیه و آله رسانید و آمدن علی علیه السلام را به پیامبر صلی الله علیه و آله بشارت داد. آن حضرت با اصحاب به استقبال علی علیه السلام آمدند و چون به آن جناب رسیدند، پیاده شده آن حضرت را در آغوش گرفتند و صورت مبارک خود را بر شانه علی علیه السلام گذاشتند و از شوق دیدار گریستند و امیر المومنین علیه السلام نیز گریستند. پس پیامبر صلی الله علیه و آله به علی علیه السلام فرمود: پدر و مادرم به قربانت، در مکه چه کردی؟ امیر المومنین علیه السلام از آنچه انجام شده بود به آن حضرت خبر داد.

۲- آغاز نامه‌ها برای جنگ صفین

چون دو روز از ورود امیر المومنین علیه السلام به صفین گذشت، در اول ذی حجه حضرت برای معاویه نامه نوشتند و او را موعظه فرمودند، ولی آخر الامر قرار بر آن شد که روز اول صفر بعد از ماه حرام جنگ شروع شود و روز اول صفر جنگ شروع شد. به نقلی ورود آن حضرت در ۲۲ محرم بوده است.

تقویم شیعه، نوشته استاد حجت الاسلام عبد الحسین بندانی، صفحه ۳۴۳-۳۴۵

تقویم شیعه: تتمه ذی القعده

تقویم شیعه

تتمه ذی القعده

صلح حدیبیه

در سال ششم هجرت در ماه ذی القعده پیامبر صلی الله علیه و آله برای اعمال عمره قصد مکه فرمودند. تعداد مسلمانان همراه با آن حضرت ۱۲۲۰ یا ۴۰۰ نفر بودند، و برای قربانی ۷۰ شتر به همراه خود بردند. آنان از مسجد شجره احرام بستند، و در یک منزلی مکه در محلی به نام حدیبیه بر سر چاهی توقف نمودند. آب چاه به اندک زمانی تمام شد و چون به آن حضرت خبر دادند، به معجزه نبوت آب چاه آن قدر زیاد شد که مثل چشمه می‌جوشید. کفار از حرکت باخبر گشته مانع ورود حضرت به مکه شدند. آن حضرت بیعتی دیگر به نام بیعة رضوان از اصحاب گرفتند. قرار شد آن حضرت سال بعد حج و عمره را قضا کنند و قرار دادی بین مسلمین و کفار منعقد شد، که طبق شروطی تا ده سال جنگ بین آنان نباشد. گروهی از صحابه از این صلح دلتنگ شدند، و عمر بن خطاب گفت: در نبوت محمد شک نکردم مانند روز حدیبه، به پیامبر صلی الله علیه و آله می‌گفت: ما چگونه به این خواری گردن نهیم و به این مصالحه رضایت دهیم. حضرت فرمودند: من پیامبر خدایم و کاری جز! حکم خداوند نمی کنم. عمر گفت: تو به ما گفتی به زیارت کعبه می‌رویم و عمره انجام می‌دهیم، پس چه شد؟ پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود: آیا گفتم امسال این کار انجام می‌شود؟ عمر گفت: نه! فرمود: پس چرا مجادله می‌کنی؟ در بازگشت از حدیبیه سوره فتح بر آن حضرت نازل شد.

تقویم شیعه، نوشته استاد حجت الاسلام عبد الحسین بندانی، صفحه ۳۳۶-۳۳۷

تقویم شیعه: آخر ذی القعده

تقویم شیعه

آخر ذی القعده

شهادت امام جواد علیه السلام

در این روز در سال ۲۲۰ هجری قمری امام جواد علیه السلام به زهر معتصم لعنت الله علیه به شهادت رسیدند، و هنگام شهادت از سن مبارکشان ۲۵ سال و سه ماه و ۱۲ روز گذشته بود. در شهادت آن حضرت ۵ ذی القعده، ۵ ذی الحجه سال ۲۱۹ هجری قمری، ۶ ذی الحجه ۲۵ ذی الحجه هم گفته شده است. بعد از شهادت حضرت رضا علیه السلام، مأمون لعنت الله علیه جواد الائمه علیه السلام، مأمون جواد الائمه علیه السلام را به بغداد طلبید و دخترش ام الفضل لعنت الله علیها را به آن حضرت تزویج نمود. پس از مدتی که آن حضرت از سوء معاشرت مأمون بسیار ناراحت بودند برای حج به مکه تشریف بردند. سپس به مدینه رفتند و در آنجا بودند تا مأمون به درک واصل شد و معتصم برادر او خلافت را غصب کرد. معتصم حسادتی خاصی نسبت به آن حضرت داشت، و آن امام معصوم علیه السلام را همراه ام الفضل به بغداد احضار کرد. آن حضرت در حضور اکابر شیعه و ثقات اصحاب خود در مدینه امام هادی علیه السلام را امام بعد از خود معرفی کردند و ودایع امامت را تسلیم ایشان نمودند و در ۲۸ محرم سال ۲۲۰ هجری قمری وارد بغداد شدند. ام الفضل به تحریک عمویش معتصم و به قولی جعفر بن مأمون، امام علیه السلام را در سن ۲۵ سالگی مسموم کرد.

تقویم شیعه، نوشته استاد حجت الاسلام عبد الحسین بندانی، صفحه ۳۳۵-۳۳۶