حدیث، شعر و فضائل اهل بیت علیهم السلام

تقویم شیعه

بیست و هفتم ذی الحجه

۱- منازل امام حسین علیه السلام تا کربلا: ۱۸- ذو حُسُم

در این روز امام حسین علیه السلام به منزل «ذو حُسُم»، ذو حُسی، ذو خشُب، ذو جشمی رسیدند. روز یکشنبه بود که امام علیه السلام امر فرمودند خیمه ها را بر پا کنند. در این هنگام لشکر حر بن یزید ریاحی با قریب به هزار سرباز در گرمای ظهر رسیدند. امام علیه السلام به جوانانش دستور داد تا آنان را با اسب‌هایشان سیراب کنند. جوانان و اصحاب همه را سیراب کردند و ظروف و طشت ها را پر آب می‌نمودند و نزد چارپایان می‌بردند و صبر می‌کردند تا سه، چهار یا پنج بار سر از طشت بر می‌داشتند و سیراب که می‌شدند به نزد حیوان دیگر می‌بردند.

۲- مرگ مروان حمار

در این روز در سال ۱۳۳ هجری قمری مروان بن محمد بن مروان بن حکم معروف به مروان حمار آخرین خلیفه بنی امیه کشته شد، و دولت هزار ماهه بنی امیه منقرض شد. بعد از قیام بنی عباس به ریاست سفاح، عبد الله بن علی عموی خویش را برای جنگ با مروان فرستاد. مروان به بوصیر که نواحی فیوم در مصر بود گریخته بود، در طول مسیر هر کس از بنی امیه را که می‌دیدند می‌کشتند. در کنار نهر اردن جماعت بسیاری را کشتند و روی آنها سفره انداختند و غذا خوردند. عبد الله عموی سفاح گفت: «هر چه انجام دهیم تلافی روز شهادت حسین بن علی (علیهما السلام) نمی‌شود.» از آنجا عده‌ای را همراه با عمر بن اسماعیل برای دفع شر مروان فرستاد. در بوصیر مروان را در کلیسایی سر بریدند و زبان او را قطع کردند و زبانش را گربه‌ای خورد. جالب اینکه روز قبل مروان زبان غلامی را قطع نموده بود و همان گربه خورده بود. سپس زن و بچه او را اسیر کرده نزد سفاح فرستادند. بعضی این واقعه را در ۲۱ این ماه ذکر کرده‌اند.

۳- واقعه حره

در این روز واقعه حره در چهارشنبه سال ۶۳ هجری قمری به وقوع پیوست، که تعبیر روایت سه روز به آخر ذی الحجه مانده ۲۷ یا ۲۸ است. در این روز بود که به امر یزید ملعون قتل و غارت اهل مدینه صورت گرفت و پس از کشتن بیش از ۴۰۰۰ نفر، مسرف (مسلم) بن عقبه اموال و زنان اهل مدینه را تا سه روز بر لشکر خود مباح کرد. این واقعه مشهور به واقعه حره است و دو ماه و نیم قبل از مرگ یزید ملعون اتفاق افتاده است.

۴- وفات علی بن جعفر علیهما السلام

در این روز در سال ۲۱۰ هجری قمری جناب علی بن جعفر علیهما السلام وفات کرد. امامزاده جلیل القدر جناب علی بن جعفر الصادق علیهما السلام سیدی بزرگوار، شدید الورع، کثیر الفضل و عالمی عامل و یکی از بزرگ‌ترین روات موثق شمرده شده است. او امام صادق و حضرت موسی بن جعفر و امام رضا و حضرت جواد علیهم السلام را درک نموده است. جناب علی بن جعفر علیهما السلام از سایر برادران خود کوچک‌تر بود، و پس از فوت پدر بزرگوارش همواره ملازمت برادر خود حضرت موسی بن جعفر علیهما السلام را اختیار کرده بود. معالم دین و احادیث بسیاری از آن حضرت اخذ نموده و روایت می‌کرد که از جمله آن‌ها کتاب مسائل علی بن جعفر است. همچنین مسائل الحلال و الحرام و المناسک منسوب به آن بزرگوار است.

احترام علی بن جعفر به مقام امامت

محمد بن حسن عمار می گوید: مدت ۱۰ سال در مدینه طیبه محضر علی بن جعفر (علیهما السلام) را درک کرده احادیثی را که از برادر خود حضرت موسی بن جعفر (علیهما السلام) اخذ نموده بود شنیده و می‌نوشتم. روزی خدمتش بودم که حضرت جواد (علیه السلام) وارد مسجد پیامبر (صلی الله علیه و آله) شد. علی بن جعفر (علیهما السلام) تا آن حضرت را دید از جای برخاست و بدون کفش و رداء به خدمتش شتافت و دست او را بوسید و او را تعظیم و تکریم نمود. آن حضرت فرمودند: عمو بنشین، خداوند تو را رحمت کند. علی بن جعفر (علیهما السلام) فرمود: آقای من، چگونه بنشینم با اینکه شما ایستاده‌اید. هنگامی که آن حضرت به او اجازه فرمودند، به جای خود بازگشت و در مجلس نشست. اصحابش او را سرزنش کردند که تو عموی پدر او هستی! چگونه با وی این سان معامله می‌کنی؟ علی بن جعفر (علیهما السلام) فرمود: ساکت شوید! پس دست را بالا برد و محاسن خود را گرفت و فرمود: حق تعالی مرا با این محاسن اهلیت امامت نداده، ولی این جوان را اهلیت بخشیده و امامت را به او تفویض فرموده، با این حال چگونه فضل او را انکار کنم و چگونه به او احترام نگذارم. با اینکه من بنده او هستم؟ 

از این روایت پیداست که آن جناب تا چه حدی نسبت به امام زمان خود معرفت داشته و از جمله رواتی است که تمامی علماء رجال ایشان را ستایش بلیغ نموده‌اند.

مسافرت‌های علی بن جعفر

مسکن آن جناب در قریه عریض در چهار میلی مدینه طیبه بوده است، و از این جهت به آن حضرت عریضی مدنی گویند، و فرزندان او را عریضیون می‌خوانند. نسل آن حضرت از چهار پسرش محمد و احمد و حسن و جعفر است. علی بن جعفر علیهما السلام در عریض یا مدینه بود که اهل کوفه از ایشان در خواست کردند در کوفه نزول اجلال فرمایند. آن حضرت قبول فرموده و چندی در کوفه به نشر معالم دین و احادیث سید المرسلین و ائمه هدی علیهم السلام پرداخت. بعد از چندی مردم قم از ایشان خواستند به قم تشریف فرما شوند. آن بزرگوار از کوفه به قم مهاجرت فرمود و در قم ماند تا به رحمت الهی پیوست و در خارج قم نزدیک دروازه جنوبی دفن شد. در دو مکان دیگر قبری منسوب به ایشان وجود دارد: یکی در عریض یک فرسخی مدینه و دیگری در خارج شهر سمنان. مسعودی روز وفات آن حضرت را ۲۷ ذی الحجه و سال وفات را ۲۳۳ هجری قمری و عمر آن حضرت را ۷۲ سال می‌داند.

تقویم شیعه، نوشته استاد حجت الاسلام عبد الحسین بندانی، صفحه ۳۹۴-۳۹۸